<p id="main-toc" name="tableOfContents">Sinema, konser gibi kapalı bir alana gittiğinizde i&ccedil;iniz daralıyor ve bir an &ouml;nce oradan &ccedil;ıkmak mı istiyorsunuz? Ya da asans&ouml;re her bindiğinizde i&ccedil;inizi yersiz bir korku kaplıyor mu? Eğer, cevabınız evetse klostrofobi yaşıyor olabilirsiniz.&nbsp;Y&uuml;zlerce farklı fobi arasında en &ccedil;ok bilinenlerden biri olan klostrofobi, kapalı yerlere karşı ya da &ccedil;ıkış bulamama korkusuyla oluşan sebepsiz, mantık dışı korku ve panik anlamına gelir ve bir&ccedil;ok kişide g&ouml;r&uuml;len yaygın bir fobidir.</p> <p><strong>Fobi</strong>, genel anlamıyla&nbsp;bir kişinin belirli nesne ya da durum karşısında hissettiği aşırı baskı, kaygı ve hastalık derecesindeki korkudur. Fobilerde bir durum veya obje ger&ccedil;ekte bir tehdit olmamasına rağmen şiddetli ve abartılı bir korku ve tehlike duygusu hissedilir. Fobiler, uygun psikolojik destek y&ouml;ntemleriyle m&uuml;dahale edilmediği taktirde artma eğilimindedirler.</p> <p><strong><a href="https://www.psikologofisi.com/blog/fobi">Fobi </a></strong>kelimesi, k&ouml;ken olarak patolojik korku kelimesinden t&uuml;remiş ve dilimize Fransızcadan ge&ccedil;miş bir kelimedir. Fobi kelimesinin anlamı ise kısaca &lsquo;&rsquo;korkmak ve korkutmak&rsquo;&rsquo; olarak tanımlanabilir.</p> <p>Fobi, bir durum ya da olaya karşı duyulan korkunun bireyin g&uuml;nl&uuml;k yaşamını olumsuz olarak etkilemesidir. Bir&ccedil;ok kişide farklı farklı şekilde kendini g&ouml;steren fobiler, bireylerde sıklıkla g&ouml;r&uuml;lebilen <strong><a href="https://www.psikologofisi.com/psikolojik-hastaliklar/anksiyete-nedir-belirtileri-ve-tedavisi">anksiyete bozukluklarıdır</a></strong>. Fobisi olan bireyler ise fobik olarak da tanımlanmaktadır.</p> <p>Fobisi olan kişiler yaşadıkları bu şiddetli korku duygusunu yaşamamak i&ccedil;in fobiye neden olan obje ya da durumlardan m&uuml;mk&uuml;n olduğunca ka&ccedil;ınmaya &ccedil;alışırlar. Bu sebepten&nbsp;destek alma amacıyla sağlık kuruluşlarına başvuran birey sayısı &ccedil;ok azdır. Ancak fobiler, kişinin hayat kalitesini ciddi anlamda d&uuml;ş&uuml;rebilir.</p> <h2 id="klostrofobi-nedir" name="klostrofobi-nedir"><strong>Klostrofobi Nedir?</strong></h2> <p><strong>Klostrofobi</strong>, dar veya kalabalık alanlardan irrasyonel ve yoğun bir korkunun tetiklediği durumsal bir fobidir. Klostrofobi, aşağıdaki gibi şeyler tarafından tetiklenebilir:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Penceresiz bir odada kilitli kalmak</li> <li style="margin-left:8px">Kalabalık bir asans&ouml;rde mahsur kalmak</li> <li style="margin-left:8px">Sıkışık bir otoyolda ara&ccedil; kullanmak</li> </ul> <p>Klostrofobi en yaygın fobilerden biridir. Klostrofobi yaşıyorsanız, <strong><a href="https://www.psikologofisi.com/psikolojik-hastaliklar/panik-atak">panik atak</a></strong> ge&ccedil;iriyormuş gibi hissedebilirsiniz, ancak klostrofobi panik atakla ilgili bir durum değildir. Bazı insanlar i&ccedil;in klostrofobi kendi kendine kaybolabilir. Diğerleri semptomlarını y&ouml;netmek ve bunlarla başa &ccedil;ıkmak i&ccedil;in desteğe ihtiya&ccedil; duyabilir.</p> <h2 id="klostrofobi-belirtileri-nelerdir" name="klostrofobi-belirtileri-nelerdir"><strong>Klostrofobi Belirtileri Nelerdir?</strong></h2> <p><strong>Klostrofobinin belirtileri</strong>, kapalı bir odada veya kalabalık bir yerde bulunma gibi fobiyi tetikleyen bir durumun ardından ortaya &ccedil;ıkar. K&uuml;&ccedil;&uuml;k bir alan olarak d&uuml;ş&uuml;nd&uuml;ğ&uuml;n&uuml;z şey, fobinizin şiddetine bağlı olarak değişebilir. Belirtileri şunları i&ccedil;erebilir:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Terlemek</li> <li style="margin-left:8px">Titremek</li> <li style="margin-left:8px">Sıcak basmaları</li> <li style="margin-left:8px">Yoğun korku veya panik hissetmek</li> <li style="margin-left:8px">Endişeli hissetmek</li> <li style="margin-left:8px">Nefes darlığı</li> <li style="margin-left:8px">Artan kalp hızı</li> <li style="margin-left:8px">G&ouml;ğ&uuml;ste sıkışma veya ağrı</li> <li style="margin-left:8px">Mide bulantısı</li> <li style="margin-left:8px">Baygınlık veya sersemlik hissi</li> <li style="margin-left:8px">Kafası karışmış veya y&ouml;n&uuml;n&uuml; kaybetmiş hissetmek</li> </ul> <p>Bu semptomlar hafif veya şiddetli olabilir. Klostrofobi yaşıyorsanız, şunları da yapabilirsiniz:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">U&ccedil;ak, metro, asans&ouml;r veya yoğun trafik sırasında araba kullanmak gibi tetikleyici durumlardan ka&ccedil;ınmak</li> <li style="margin-left:8px">Girdiğiniz her alanda&nbsp;otomatik ve zorunlu olarak &ccedil;ıkışları aramak</li> <li style="margin-left:8px">Bir odadayken kapıların kapanacağından korkmak</li> <li style="margin-left:8px">Kalabalık bir yerdeyken &ccedil;ıkışların yakınında veya doğrudan yanında durmaya &ccedil;alışmak</li> </ul> <h2 id="klostrofobi-ne-zaman-ortaya-cikar" name="klostrofobi-ne-zaman-ortaya-cikar"><strong>Klostrofobi Ne Zaman Ortaya &Ccedil;ıkar?</strong></h2> <p>Bir&ccedil;ok farklı durum klostrofobiyi tetikleyebilir. Tetikleyiciler genel olarak şunları i&ccedil;erebilir:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Penceresiz k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir odada olmak</li> <li style="margin-left:8px">U&ccedil;ağa veya arabaya binmek</li> <li style="margin-left:8px">Dolu bir asans&ouml;rde olmak</li> <li style="margin-left:8px">MR veya CT taramasından ge&ccedil;mek</li> <li style="margin-left:8px">Bir partide veya konserde olduğu gibi b&uuml;y&uuml;k ama kalabalık bir odada ayakta durmak</li> </ul> <p>Klostrofobiyi tetikleyebilecek diğer yerler şunlardır:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Umumi tuvaletler</li> <li style="margin-left:8px">Araba yıkama alanları</li> <li style="margin-left:8px">D&ouml;ner kapılar</li> <li style="margin-left:8px">Mağaza soyunma odaları</li> <li style="margin-left:8px">Mağaralar veya tarama alanları</li> <li style="margin-left:8px">T&uuml;neller</li> </ul> <p>Klostrofobi belirtileriniz yukarıda belirtilmeyen diğer durumlar tarafından da tetiklenebilir. K&uuml;&ccedil;&uuml;k veya kapalı bir alanı diğer insanlardan farklı olarak da tanımlayabilirsiniz. Bunun nedeni, insanların kendilerine &ouml;zg&uuml; kişisel veya &ldquo;yakın&rdquo; alan hissine sahip olmalarıdır.</p> <p>2011 yılında yapılan bir araştırma, v&uuml;cutlarını &ccedil;evreleyen daha geniş bir &ldquo;yakın&rdquo; alan algısına&nbsp;sahip kişilerin, bu &ccedil;ember ihlal edildiğinde klostrofobik hissetme olasılıklarının daha y&uuml;ksek olduğunu ortaya &ccedil;ıkarmıştır. &nbsp;Dolayısıyla, kişisel alanınız olarak belirlediğiniz mesafenin daha yakınında biri duruyorsa paniklemeye başlayabilirsiniz.</p> <h2 id="klostrofobi-neden-olur" name="klostrofobi-neden-olur"><strong>Klostrofobi Neden Olur?</strong></h2> <p>Klostrofobiye neyin neden olduğu hakkında hen&uuml;z &ccedil;ok az şey biliniyor. &Ccedil;evresel fakt&ouml;rler b&uuml;y&uuml;k rol oynayabilir. İnsanlar genellikle &ccedil;ocuklukta veya gen&ccedil;lik yıllarında klostrofobi geliştirir. Klostrofobi, beynin korkuyu nasıl işlediğimizi kontrol eden kısmı olan amigdalanın işlev bozukluğu ile ilgili olabilir. Fobi, aşağıdakiler gibi travmatik bir olaydan da kaynaklanabilir:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Dar veya kalabalık bir alanda uzun s&uuml;re mahsur kalmak</li> <li style="margin-left:8px">U&ccedil;arken t&uuml;rb&uuml;lans yaşamak</li> <li style="margin-left:8px">Banyo gibi k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir alana kapatılarak cezalandırılmak</li> <li style="margin-left:8px">Kalabalık toplu taşıma ara&ccedil;larında mahsur kalmak</li> <li style="margin-left:8px">Kazara dolap gibi dar bir yerde bırakılmak</li> </ul> <p>Ayrıca, klostrofobik bir ebeveyn veya aile &uuml;yesiyle b&uuml;y&uuml;d&uuml;yseniz, klostrofobi geliştirme olasılığınız daha y&uuml;ksektir. Bir &ccedil;ocuk sevdiklerinin k&uuml;&ccedil;&uuml;k, kapalı bir alandan korktuğunu g&ouml;r&uuml;rse, korku ve kaygıyı benzer durumlarla ilişkilendirmeye başlayabilir.</p> <h2 id="klostrofobi-teshisi" name="klostrofobi-teshisi"><strong>Klostrofobi Teşhisi</strong></h2> <p>Belirtileriniz kalıcı hale geldiyse veya korkunun fiziksel belirtilerinin g&uuml;nl&uuml;k hayatınızı etkilediğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorsanız, bir doktora başvurmak isteyebilirsiniz. Erken teşhis, semptomlarınızı y&ouml;netmenize yardımcı olabilir. Doktorunuz belirtilerinizi g&ouml;zden ge&ccedil;irecek ve size fizik muayene yapacaktır. Ayrıca, aşırı korku ge&ccedil;mişinizi de g&ouml;zden ge&ccedil;ireceklerdir:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Başka bir koşulla ilişkili mi</li> <li style="margin-left:8px">Bir olayı tahmin etmekten mi kaynaklanıyor</li> <li style="margin-left:8px">&Ccedil;evre ile ilgili kaygı ataklarını tetikliyor mu</li> <li style="margin-left:8px">Normal g&uuml;nl&uuml;k aktiviteleri bozuyor mu</li> </ul> <h2 id="klostrofobi-tedavisi" name="klostrofobi-tedavisi"><strong>Klostrofobi İle M&uuml;cadele</strong></h2> <p>Klostrofobi yaygın olarak psikoterapi ile kontrol altına alınabilir. Farklı danışmanlık t&uuml;rleri, korkunuzun &uuml;stesinden gelmenize ve tetikleyicilerinizi y&ouml;netmenize yardımcı olabilir. Hangi t&uuml;r y&ouml;ntemin sizin i&ccedil;in en iyi sonu&ccedil; vereceği konusunda doktorunuzla konuşmalısınız. S&uuml;reciniz aşağıdakilerden herhangi birini i&ccedil;erebilir:</p> <h3 id="bilissel-davranisci-terapi-bdt" name="bilissel-davranisci-terapi-bdt"><strong>Bilişsel Davranış&ccedil;ı Terapi (BDT)</strong></h3> <p>Bilişsel davranış&ccedil;ı bir terapist, klostrofobinizi tetikleyen durumlardan kaynaklanan olumsuz d&uuml;ş&uuml;nceleri nasıl y&ouml;neteceğinizi ve değiştireceğinizi size &ouml;ğretecektir. D&uuml;ş&uuml;ncelerinizi değiştirmeyi &ouml;ğrenerek, bu durumlara tepkinizi değiştirmeyi &ouml;ğrenebilirsiniz.</p> <h3 id="akilci-duygusal-davranis-terapisi" name="akilci-duygusal-davranis-terapisi"><strong>Akılcı Duygusal Davranış&nbsp;Terapisi</strong></h3> <p>Duygusal davranış&nbsp;terapisi, şimdiye odaklanan eylem odaklı bir bilişsel davranış&ccedil;ı terapi şeklidir. Bu terapi sağlıksız tutumları, duyguları ve davranışları ele alır ve insanların ger&ccedil;ek&ccedil;i ve sağlıklı alternatifler geliştirmelerine yardımcı olmak i&ccedil;in irrasyonel inan&ccedil;lara itiraz etmeyi i&ccedil;erir.</p> <h3 id="gevseme-ve-gorsellestirme" name="gevseme-ve-gorsellestirme"><strong>Gevşeme ve G&ouml;rselleştirme</strong></h3> <p>Terapistler, klostrofobik bir durumdayken kullanmak i&ccedil;in farklı rahatlama ve g&ouml;rselleştirme teknikleri sunarlar. Teknikler, 10&#39;dan geri sayım veya g&uuml;venli bir alan hayal etme gibi egzersizleri i&ccedil;erebilir. Bu teknikler sinirlerinizi sakinleştirmeye ve paniğinizi hafifletmeye yardımcı olabilir.</p> <h3 id="maruz-kalma-tedavisi" name="maruz-kalma-tedavisi"><strong>Maruz Kalma Terapisi</strong></h3> <p>Maruz kalma terapisi, kaygı durumlarını ve <strong>fobileri kontrol altına almak </strong>i&ccedil;in yaygın olarak kullanılır. Bu terapide, korkunuzla y&uuml;zleşmek ve &uuml;stesinden gelmek i&ccedil;in klostrofobinizi tetikleyen tehlikeli olmayan bir duruma yerleştirileceksiniz. Buradaki fikir, sizi korkutan şeye ne kadar &ccedil;ok maruz kalırsanız, ondan o kadar az korkarsınız &uuml;zerine kuruludur.</p> <h3 id="ilac-tedavisi" name="ilac-tedavisi"><strong>İla&ccedil; Tedavisi</strong></h3> <p>Doktorunuz ayrıca panik ve fiziksel semptomlarınızın tedavisine yardımcı olması i&ccedil;in <strong><a href="https://www.psikologofisi.com/blog/antidepresan-nedir-ne-ise-yarar">antidepresan</a></strong>&nbsp;veya bir anti anksiyete ilacı re&ccedil;ete edebilir. Re&ccedil;ete edildiğinde, ila&ccedil;lar genellikle terapiye ek olarak kullanılır.</p> <h2 id="klostrofobiyi-yonetmek-icin-ipuclari" name="klostrofobiyi-yonetmek-icin-ipuclari"><strong>Klostrofobiyi Y&ouml;netmek İ&ccedil;in İpu&ccedil;ları</strong></h2> <p><strong>Klostrofobisi olan bir&ccedil;ok kişi</strong>, durumu tetikleyen alanlardan ka&ccedil;ınacaktır. Ancak bu iyi bir uzun vadeli &ccedil;&ouml;z&uuml;m olmayabilir &ccedil;&uuml;nk&uuml; sonunda kendinizi korkutucu ama ka&ccedil;ınılmaz bir durumda bulabilirsiniz. Bir atak sırasında başa &ccedil;ıkmanın bazı yolları şunlardır:</p> <ul> <li style="margin-left:8px">Her nefeste &uuml;&ccedil;e kadar sayarak yavaş ve derin nefes alın.</li> <li style="margin-left:8px">Saatinizde ge&ccedil;en zaman gibi g&uuml;venli bir şeye odaklanın.</li> <li style="margin-left:8px">Korkunuzun ve endişenizin ge&ccedil;eceğini kendinize tekrar tekrar hatırlatın.</li> <li style="margin-left:8px">Korkunun mantıksız olduğunu tekrarlayarak durumunuzu tetikleyen şeye meydan okuyun.</li> <li style="margin-left:8px">Sizi sakinleştiren bir yer veya anı g&ouml;z&uuml;n&uuml;zde canlandırın ve ona odaklanın.</li> <li style="margin-left:8px">Durum ger&ccedil;ekleşirken direnmemek de &ouml;nemlidir. Durdurmak isteyebilirsiniz, ancak durduramazsanız endişeniz artabilir ve durumu daha da k&ouml;t&uuml;leştirebilir.</li> </ul> <p>Psikolojik sorunlarda kişinin s&uuml;reci y&ouml;netmesini kolaylaştıracak psikolojik destek &ccedil;ok &ouml;nemlidir. Alanında uzman ve deneyimli kadrosuyla Psikologofisi, daha sağlıklı g&uuml;nler i&ccedil;in hep yanınızdadır. Psikolojik desteğe ihtiya&ccedil; duyduğunuz her an, uzman psikologlarımızdan <strong><a href="https://www.psikologofisi.com/">online terapi</a></strong>&nbsp;alabilir, alanında uzman isimlerle birlikte sağlıklı ve mutlu g&uuml;nlerinize tekrar&nbsp;kavuşabilirsiniz.</p>
