concerta nedir

Concerta

Concerta; özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu yaşayan çocuklarda, dikkat gücünü arttıran ve spesifik istekleri bastıramama veya aşırı aktiviteyi durduramama gibi sorunları azaltmada etkili olan, santral sinir sistemi adına uyarıcı işlev gören bir ilaçtır.

Concerta, dikkat eksikliği, hiperaktivite gibi durumlara sahip 6-17 yaş aralığında yer alan çocuklarda ve 18 ila 65 yaş aralığındaki yetişkinlerde  Dikkat Eksikliği - Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisinde sıkça kullanılan bir ilaçtır.

Concerta Etken Maddesi

Her bir Concerta tablet, kutusunda yazan mg miktarı kadar metilfenidat hidroklorür içermektedir. 

Etken Maddesi Metilfenidat Hidroklorür Olan Bazı İlaçlar

  • Concerta 
  • Konsenidat 
  • Medikinet 
  • Ritaline 

Concerta Nasıl Kullanılır?

Concerta tablet ağız yoluyla alınan bir ilaçtır.

Concerta kullanımında ilacı sabahları almak önerilir. Günde en fazla bir adet alınmalıdır. İlacın etkisi sabah alındığında aynı günün akşam vakitlerine dek sürmektedir.

  • Concerta’yı yemeklerden önce ya da sonra kullanmanız uygundur.
  • Concerta tableti bütün olarak 1 bardak su ile yutun. Kesinlikle çiğnemeyin, kırmayın ya da ezmeyin.
  • Bazen tablet kabuğu dışkıda görülebilir, bu normal kabul edilen bir durumdur.
  • Concerta tablet, kontrollü salım olduğundan, ne zaman eriyeceği, ne zaman etki edeceği ayarlanmış, yavaşlatılmıştır. İlacı suyla yutmak yerine parçalar ya da çiğnerseniz etkisine müdahale edebilir, daha hızlı çalışmasına sebep olarak yan etki risklerini arttırabilirsiniz.

Concerta Özel Kullanım Durumları

  • Böbrek yetmezliği
  • Karaciğer yetmezliği

Karaciğer yetmezliği veya böbrek yetmezliği yaşayan hastaların Concerta kullanımı hakkında çok fazla bilimsel veri bulunmuyor. Bu rahatsızlıkları yaşayan veya bu konularda hassasiyeti olan herkesin doktor görüşü ışığında hareket etmeleri önemlidir.

Concerta tedavisinin 7’den 70’e herkes adına tutarlı ilerlemesi çok önemlidir. Tedavinin birden bire kesilmesi, tedavi öncesi yaşanan olumsuz durumların tekrarlaması veya artması ile sonuçlanabilir.

Concerta Kaç Mg? Kutusunda Kaç Tane Var?

Concerta 18 mg, 27 mg, 36 mg ve 54 mg olmak üzere 4 farklı mg ayarında, her bir kutuda 30 adet kontrollü salımlı tablet içermektedir.

Concerta’nın 6 yaşından küçük çocuklarda kullanılması kesinlikle önerilmez.

Concerta Yaşlılar Tarafından Kullanılabilir Mi?

Concerta 65 yaş üzerindeki bireyler için kullanımı, hakkında  çok şey bilinen bir konu değildir. Yaşlı bireylerde kullanımı araştırılmamıştır. Mutlaka uzman görüşüyle belirlenmiş bir yol haritası izlenmelidir.

Concerta Hamileler Tarafından Kullanılabilir Mi?

İlacı kullanmadan önce mutlaka uzman bir doktora danışmalı, onun reçetesi ile kullanmalısınız. 

Hamileyseniz, hamile kalmayı planlıyorsanız ya da hamile olduğunuzdan şüpheleniyorsanız Concerta kullanmadan önce ilacı size reçete eden doktora mutlaka durumunuzu söylemelisiniz.

Eldeki veriler genel anlamda doğum kusurları riskinde bir atışa işaret etmezken, hamilelik döneminin ilk üç ayında kullanıldığında kalp bozuklukları ile alakalı risklerde artışa sebep olduğunu vurguluyor.

Doktorunuz ile bilgi alışverişi halinde süreci yönetmeniz, bu anlamda gebelik dönemini en güvenli ve sağlıklı şekilde geçirmenize destek olacaktır.

İlacı kullanmanız gerekiyorsa etkili bir doğum kontrol yöntemi için doktorunuza danışmanız öneriliyor.

Concerta çok gerekli olmadıkça gebelik döneminde kullanılmaması gereken bir ilaçtır.

Emziren Anneler Concerta Kullanabilir Mi?

İlacı kullanmadan önce mutlaka doktorunuza veya eczacınıza danışmanız önerilmektedir.

Concerta anne sütüne geçmektedir. Bundan dolayı, Concerta alırken bebek emzirme sürecinin nasıl ilerleyeceğine doktorunuz karar vermelidir.

Concerta Bağımlılık Yapar Mı?

Concerta doğru kullanılmadığında anormal davranışlara neden olabilir. Ayrıca bu kişinin ilaç bağımlılığının başladığı anlamına da gelebilir.

Concerta Cinsel İşlev Bozukluğuna Sebep Olur Mu?

Bu konu ile ilgili kesin bir sonuç belirtilmemiş olmasına rağmen, cinsel dürtü sorunu yarattığı ilaca dair bilinenler arasında yer almaktadır.

Concerta Kilo Aldırır Mı?

Bu konuda kesin bir veri olmamakla birlikte sonuçlar kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. Uzman görüşleri ile şekillenmiş bir tedavi süreci ile kilo kontrolü sağlamak mümkündür.

Concerta Ne Kadar Sürede Etki Eder?

Concerta etki gösterme süresi kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmekle beraber genellikle yaklaşık 12 saatlik sürede etki eder.

Concerta vücuttan Atılma Süresi

İlacın vücuttan tamamen atılması kişiden kişiye farklılık gösterebilmekle birlikte genellikle 8-15 saatlik bir süre içerisinde gerçekleşir.

Concerta Reçetesiz Alınabilir Mi? Hangi Renk Reçete ile Yazılır?

Bakanlığın 27.01.2005 tarihli ve 2005/10 sayılı genelgesine göre, Concerta kontrollü salım tableti ilaçlar “Kırmızı Reçete ile Verilecek İlaçlar” kapsamına alınmıştır. 
Herhangi bir ilacı doktorunuz tarafından direkt sizin için reçete edilmedikçe kullanmalı, kullanırken de doktorunuz tarafından sizin için ayarlanmış olan dozun dışına çıkmamalısınız.

Aile Hekimi Concerta Yazabilir Mi?

Aile hekimi uzman bir doktorunun onayını gerektiren bu gibi hiçbir ilacı yazamaz. Bu yüzden aile hekimi doğrudan Concerta adlı ilaç ile tedavi başlatamamaktadır. Aile hekiminiz ancak uzman bir doktor tarafından size reçete edilmiş, raporlu ilacınızı maksimum iki kutu olacak şekilde reçete edebilir.

Concerta Hangi Durumlarda Dikkatli Kullanılmalıdır?

  • Gebelik dönemindeki kadınlar
  • Epilepsi hastaları
  • Bağırsak daralması
  • Yemek borusunda küçülme veya tıkanıklık
  • Alkol bağımlılığı
  • Adet dönemindeki kız çocuklar ve adet dönemindeki kadınlar
  • Kalp hastalığı durumları
  • Yüksek kan basıncı

Concerta Açken Mi Kullanılır, Tokken Mi?

Concerta tablet kullanımına baktığımızda besinler ile birlikte veya aç karnına kullanılabildiğini söylemek mümkündür. Alkol kullanan kişilerin ayrıca dikkatli olması gerekmektedir. İlacın yan etkileri alkole göre tetiklenebilmektedir. 

Concerta Hangi İlaçlarla Birlikte Kullanılamaz?

Kişi son zamanlarda başka ilaçlar almış veya halihazırda hala alıyor ise mutlaka doktoru ile irtibata geçmelidir.

Bu ilaçları şu şekilde sıralamak mümkündür:

  • Trisiklik antidepresan
  • Kan basıncını etkileyebilen bazı öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları
  • Kan pıhtılaşmasını engellemek adına kanınızı seyrelten ilaçlar
  • Ciddi ruh sağlığı problemi adına kullanılan ilaçlar
  • Seçici serotonin geri alım inhibitörü
  • Serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörü 
  • Epilepsi (sara) ilaçları
  • Parkinson hastalığı için kullanılan bazı ilaçlar
  • Kan basıncını azaltan veya artıran ilaçlar

Concerta Yan Etkileri

En Yaygın Görülen Concerta Yan Etkileri:

  • Kalp atışında düzensizlik, bozukluk
  • Duygu-durum değişikliği, ruh halinde ve davranışlarda tutarsız ve ani gitgeller

Yaygın Olmayan Concerta Yan Etkileri:

  • Kendini öldürmeyi düşünme, intihara meyillilik 
  • Gerçekte var olmayan şeyler görme, duyma veya hissetme
  • Konuşma ve vücut hareketlerini kontrol edememe (Tourette Sendromu)

Çok Yaygın Görülen Concerta Yan Etkileri:

• Sinirli ruh hali, yüksek derecede asabiyet

• Uykuya dalmada güçlük ve uykuya dalamamak

• Baş ağrısı

Orta Düzeyde Yaygınlık Gösteren Concerta Yan Etkileri:

• Uykuya dalmakta sorun yaşamak

• Bulanık görme sorunu

• Gerginlikten kaynaklı gelişim gösteren baş ağrısı

• Ağız kuruluğu, susama

• Yüksek ateş

• Eklem ağrıları

• Cinsel dürtü ile ilgili spesifik problemler

• Anormal düzeyde saç dökülmesi veya saçlarda seyrekleşme

• Kaslarda gerginlik, kas krampları

• İştah kaybı veya iştah azalması

• Mide rahatsızlığı veya hazımsızlık, mide ağrısı, ishal, hasta hissetme, halk arasında “mide

kalkması” olarak adlandırılan durumlar ve bulantı

• Cinsel ilişkide ereksiyonu sürdürebilmek veya bunu sağlama konusunda yetersizlik

• Kaşıntı, döküntü veya kabarık kırmızı kaşıntılı döküntüler (kurdeşen rahatsızlığı)

• Aşırı uykulu ya da uyuşuk hissetme, yorgunluk hissetme

• Diş gıcırdatma, çeneyi sıkma

• Panik hissiyatı

• Karıncalanma hissi, iğne batması, ya da cildin uyuşması gibi hisler

• Kanda, alanin aminotransferaz (karaciğer enzimi) düzeyinde artış görülmesi

• Öksürük, boğaz ağrısı veya burun ve boğaz bölgesinde tahriş ve üst solunum yolu enfeksiyonu veya sinüs enfeksiyonu olarak kendini gösteren rahatsızlıklar

• Zayıflık hissiyatı, halsizlik, vücutta iğne batması benzeri kırıklık hissi

• Kontrol edilemeyen hareketler, aşırı düzeyde aktif olma durumu

• Agresif, gergin olma, sinirli olma, çabuk sinirlenme, ajite, endişeli, depresif olma gibi pek çok anormal kabul edilen davranış şekilleri

• Yüksek kan basıncı, hızlı kalp atışı 

• Baş dönmesi (vertigo rahatsızlığı)

Yaygın Olmayan Diğer Concerta Yan Etkileri:

• İdrara çıkma ihtiyacında artma

• Kas ağrısı, kas seğirmesi

• Nefes darlığı, göğüs ağrısı

• Sıcak basması

•Öfke, huzursuz veya ağlamaklı hissetme

•Çok konuşma

•Çevrenin aşırı farkında olma

•Çeşitli biçimlerde kendini gösterebilen uyku problemleri

• İdrarda kan tespit edilmesi

• Kayıtsızlık, uyuşukluk

• Sallanma, titreme
• Göz kuruluğu

• Kabızlık

• Göğüste ağrı

• Karaciğer test sonuçlarının kan testinde yüksek çıkması

Seyrek Görülen Concerta Yan Etkileri:

• Erkeklerde meme bölgelerinde şişme meydana gelmesi

• Yönünü kaybetmiş gibi hissetmek veya zihinde karışıklık hissi

• Görmede sorun veya çift görme

• Aşırı terleme

• Deride kızarıklık, kırmızı ve kabarık deri döküntüsü

Çok Seyrek Görülen Concerta Yan Etkileri:

• Kas kramplarından kaynaklı acı

• Ciltte küçük çaplı görülen kırmızı lekeler

• Ani gelişen karaciğer yetmezliği ve komayı içeren anormal karaciğer işlev durumu

• Tahlil sonuçlarında değişiklik yaşanan karaciğer ve kan testleri 

• Anormal düşünce, duygu ve his eksikliği, bir şeyi tekrar tekrar yapmak, bir şeye

takıntılı olma hali

• El ve ayak parmaklarında uyuşma ve karıncalanma hissi, bu bölgelerin üşüdüğünde renk

değiştirme durumu

Alerji belirtileri ise; deride döküntü, kaşıntı/ürtiker, yüz, dudak, dil veya vücudun

diğer bölgelerinde şişme, nefes darlığı, hırıltılı solunum ve nefes almada zorluk gibi şekillerde kendini göstermektedir.

Bu belirtilerden bir veya daha fazlasını taşıyan herkesin bir uzman hekimle görüşmesi önem taşımaktadır. Alerji konusunda uzmanlığı bulunan hekime görünmenin yanı sıra uzman bir psikiyatr ile iletişim halinde olmak bu noktada oldukça önemlidir.

Bu sayede hem tedavi sürecinin doğru yürütülmesi sağlanır hem de yaşanan alerjik veya diğer yan etkiler; maruz kalınan sorun özelinde doğru uzmanlar tarafından ele alınır.

Concerta Doz Aşımı

Siz veya çocuğunuz Concerta kullanımı esnasında kullanmanız gerekenden fazlasını almışsanız mutlaka uzman bir doktor ile görüşmeli ve ona göre aksiyon izlemelisiniz. İlacın ne kadar alındığı bilgisini detaylı şekilde hekiminize aktarmalısınız.

Doz aşımı belirtilerine baktığımızda ise şu maddeler karşımıza çıkmaktadır:

  • Bulantı
  • Göz bebeğinin büyümesi, ağız ve burunda kuruluk
  • Terleme
  • Derinin kızarması
  • Baş ağrısı
  • Yüksek ateş 
  • Kalp atışında değişiklikler ve dengesizlikler
  • Yüksek kan basıncı
  • Kendini huzursuz hissetme
  • Titreme
  • Kafa karışıklığı, gerçek olmayan şeyler görme, hissetme veya duyma
  • Kontrolsüz hareketlerde artış, kas seğirmesi, olası sinirsel nöbetler
  • Kendini çok mutlu hissetme 

Concerta’yı kullanmayı unutursanız mutlaka bir sonraki doz alımına dek bekleyin. Unutulan dozları dengelemek adına çift doz almak çok sakıncalı olup, kesinlikle başvurulmaması gereken bir yoldur.

Her ilaçla tedavi sürecinde olduğu gibi Concerta kullanımında da doktorunuzla bilgi alışverişi içerisinde olduğunuz bir süreç yönetmek tedavinin kalitesini ve sağlığınızı olumlu yönde etkileyecektir. 

Concerta kullanımı için gerekli doz hakkında bir genelleme yapmak mümkün değildir. Bu sebepten ötürü hekim muayenesine giden her birey; kendi biyolojik, fiziksel, bilişsel ve sosyal koşulları göz önünde bulundurularak spesifik olarak değerlendirilmeli, Concerta kullanım dozajı buna göre belirlenmelidir.

Yazar
Avatar
Şebnem Akı KaraoğluUzman Psikolog4 Nisan 2023
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı