Androjen Nedir?
Androjen Nedir?
Cinsel fonksiyonlar üzerinde etkili olan hormonların neredeyse her biri için; çoğu zaman yalnızca kadınlarda ya da erkeklerde var olduğu düşünülse de bunlar, kadın ve erkeklerde farklı düzeylerde bulunan ve cinsiyete bağlı olarak farklı görevler üstlenen hormonlardır.
Androjen de tıpkı diğer cinsel fonksiyonlu hormonlar gibi her iki cinsiyette de farklı düzeylerde bulunan ve farklı görevler üstlenen, erkeğe ait cinsiyet hormonlarını ifade eder.
Özünde bir hormon topluluğu olan androjenlerden en aktif olanı testosteron olup; androjenler çoğu zaman böbrek üstü bezlerinde üretilmektedir.
Androjenler erkek cinsiyeti ile özdeşleşmiş ise de, kadınlarda da belirli düzeylerde üretilerek bazı fonksiyonlarda rol alırlar. Ancak elbette erkeklerde yol açtığı etkiler çok daha belirgindir.
Tüylenme, kas ve kemik yapısı, cinsel performans ve sperm üretimi bu etkilerden en önemlileridir.
Kadınlarda ise androjenler cinsel istek, metabolizma, vajinanın gelişimi gibi birçok alanda görev almaktadır.
Androjenlerin Psikolojiye Etkileri Nelerdir?
Androjenler, hem kadınlarda hem erkeklerde birçok fiziksel etkiye sebep olduğu gibi psikolojik etkilere de sebep olmaktadır.
Androjenlerin özellikle erkek psikolojisi üzerinde etkili olduğu bilinse de kadın psikolojisi üzerinde de etkileri vardır.
Saldırganlık duygusu, uyku durumları, iyi ruh hali, cinsel istek gibi etkiler androjenlerin en aktif olduğu psikolojik etkilerdir.
Androjen eksikliğinin özellikle erkeklerde; depresyon, yorgunluk, uyku sorunları ve öfke kontrol problemlerine neden olduğu bilinmektedir.
Ancak; androjen yüksekliği de depresyonun kapılarını aralayabilecektir. Dolayısıyla tüm diğer hormonlar gibi androjen grubu hormonlarının da vücutta optimal düzeyde olması gerektiği açıktır.
Bunun yanında androjenler, kadınlarda da bazı psikolojik etkilere yol açmaktadır. Antisosyal kişilik bozukluğu, depresif ve öfkeli ruh hali ve duygu durumda dalgalanmalar, androjenlerin kadınlarda etkilediği psikolojik durumlardan en önemlileridir.
Androjen Dengesizliğinin Psikolojik Sorunlar İle İlişkisi Nedir?
Androjenlerin vücutta optimal düzeyde ve dengeli olması oldukça önemlidir. Öyle ki androjenlerde oluşan dengesizlik yalnızca fiziksel problemler ile değil, psikolojik bazı problemler ile de ilişkilidir.
Androjen dengesizliğinin en büyük psikolojik etkisinin depresyon olduğunu söylemek doğru olacaktır. Zira hem androjenlerdeki eksik salgı hem de olması gereken düzeyden fazla salgı depresyon açısından tetikleyici bir faktör halini alacaktır.
Öte yandan androjen grubu hormonlardaki dengesizlik; sinirlilik hali ve öfke sorunları ile de yakından ilişkilidir. Özellikle erkeklerde öfke ile androjenler arasında oldukça yakın bir ilişki varken, kadınlarda da androjenlerin öfke sorunları ile ilişkisi bulunmaktadır.
Özellikle androjen grubu hormonlardaki eksiklik öfke sorunları açısından tetikleyici olan bir durumdur.
Bunların yanında androjenlerdeki dengesizlik; uyku sorunları ve yorgunluk gibi psikolojik sorunlar ile de ilişkilidir.
Androjen Seviyelerini Etkileyen Faktörler Nel erdir?
Hem erkeklerde hem de kadınlarda vücutta salgılanacak androjenlerdeki seviye bazı faktörlerden etkilenmektedir. Ancak öncelikle belirtmemiz gerekir ki ergenlik dönemi sonrasında androjen grubu hormonların seviyesinde düzenli olarak bir düşüş yaşanır. Bu normal düşüş dışında androjen seviyesinde düşüşe neden olan faktörleri ise şöyle sıralayabiliriz:
- Obezite vb. aşırı kilo alımı
- Yoğun stres
- Bazı ilaçların kullanımı
- Kronik hastalıklardan bazıları
- Beslenme bozukluğu
- Fazla hareketsiz yaşam
- Cinsel organların çalışmasında bozukluklar
- Böbrek üstü bezleri ile ilgili sorunlar
- Androjen hormonların üretiminde rolü hipofiz bezi ve hipotalamustaki bozukluklar
Androjenlerin Cinsiyet Kimliğinde Rolü Nedir?
Cinsiyet kimliği bir kişinin biyolojik açıdan cinsel özelliklerini, hormonal yapısını, cinsel organlarını ve cinsiyet kaynaklı dış özellikleri kapsar.
Androjenler cinsiyet kimliğinde oldukça önemli bir role sahiptir. Öyle ki birçok cinsiyet özelliğinin oluşumunda rol almalarının yanında erkeklerde sperm üretimi ve kadınlarda vajinanın gelişiminde de androjenler rol almaktadır.
Androjenler, erkeklerde; tüylenme, kas ve kemik yoğunluğu, ses kalınlaşması, cinsel performans gibi birçok cinsiyet kimliği etmeninde rol oynar. Kadınlarda ise androjenlerin etkilediği en önemli cinsiyet kimliği etmeni; vajinanın gelişimidir.
Dolayısıyla androjenlerin, her iki cinsiyet kimliği açısından da, önemli bir role sahip olduğunu ve birçok cinsiyet kimliği etmeninde androjenlerin rolü olduğunu söylemek gerekir.
Androjenlerde Alâkalı Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?
- Androjenler yalnızca erkeklerde bulunur. Cinsiyet hormonlarında kişilerin bu yanılgıya düşmesi oldukça normaldir. Ancak androjenler her ne kadar daha çok erkeklik özelliklerini besleyen hormonlar olsa da kadınlarda da bulunmaktadır.
- Androjen oranı fazla olan erkekler daha erkeksidir. Androjen grubu hormonlar diğer tüm hormonlar gibi vücutta optimal düzeyde var olmalıdır. Androjenin fazla olması erkeklerde depresyon, öfke sorunları gibi dengesizliklere yol açacaktır.
- Androjen oranı fazla olan kadınlar erkeksi bir hâl alacaktır. Androjen oranı kadınlarda vajinanın gelişimi, klitorisin büyümesi gibi birçok faktörde etkilidir. Androjen oranı tıpkı erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da optimal düzeyde olmalıdır. Aksi hâlde birtakım olumsuzluklar ortaya çıkar.
- Androjenler yalnızca cinsiyet özelliklerinin gelişiminde etkilidir. Androjenler daha çok cinsiyet özelliklerinin gelişiminde rol alsa da kas ve kemik gelişimi gibi oldukça önemli fiziksel özelliklerin gelişiminde de oldukça önemli rollere sahiptir.
- Androjenler cinsel organlarda üretilir. Cinsiyet hormonları olduğundan androjenlerin cinsel organlarda üretildiği yanılgısının oluşması normaldir. Ancak androjenler çoğunlukla, böbrek üstü bezlerinden üretilmektedir.
