Şizofreni Nedir?
Duygu, düşünce ve davranış biçimlerini ciddi boyutlarda etkileyen, gerçek dünya ile hayaller arasındaki sınırları yok eden bir psikoz türüdür. Şizofreni birçok kitaba, filme ve televizyon programına konu olmuş ve oldukça merak edilen bir rahatsızlık olmasına rağmen şizofreniyle ilgili doğru sanılan bazı yanlışlar mevcut.
Biz de sizler için şizofreniyle ilgili doğru olduğu düşünülen 9 yanlışı inceledik:
1. Şizofreni çoklu kişilik bozukluğuyla aynı şeydir!
Şizofreni genelde çoklu kişilik bozukluğuyla karıştırılır. Çoklu kişilik bozukluğunda (bölünmüş kişilik bozukluğu) birbirinden tamamen farklı kişilikler görülürken şizofrenide birbirinden tamamen farklı kişilikler görülmez. Yaygın olan bu inanışın aksine, şizofrenide kişilerin gerçeklik algıları bozulur, var olmayan sesler duyarlar ve görüntüler görürler.
2. Şizofreni hastaları genellikle tehlikeli ya da vahşidir!
Filmlerin ve televizyon programlarının yarattığı en büyük yanlış algılardan biri de katil karakterinin genellikle şizofreni olarak lanse edilmesidir. Oysa gerçek hayatta durum kesinlikle böyle değil; her ne kadar zaman zaman beklenmedik davranışlar gösterseler de tedavi gören şizofreni hastaları vahşi ya da tehlikeli değillerdir. Şizofreni, ancak doğru tedavi yöntemleri uygulanmadığı, madde kullanımı gibi farklı rahatsızlıklarla birlikte görüldüğü noktada tehlikeli olabilir.
3. Şizofreninin nedeni kötü ebeveynliktir!
Henüz bilim insanları bile şizofreni hastalığının nedenini tam olarak bilemezken kötü ebeveynliğin, özellikle de annelerin bu konuda suçlanması tamamen toplumsal bir aldanıştır. Hastalığın ortaya çıkmasında genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir arada rol alabileceğini belirten uzmanlar beynin yapısal ve işleyiş süreçlerindeki farklılıkların da hastalığa yol açabileceğini belirtiyorlar.
4. Ailenizde şizofreni olan varsa siz de şizofrensiniz demektir!
Şizofreninin ortaya çıkışında genlerin rolü olduğu doğrudur ancak bu otomatik olarak sizin de şizofreni olacağınız anlamına gelmez! Uzmanlar, ebeveynlerden birinde şizofreni rahatsızlığı olan çocuklarda şizofreni görülme riskinin %10 olduğunu belirtiyorlar. Daha fazla aile üyesinde hastalığın görülmesi çocukların da şizofreni olma riskini arttırıyor.
5. Şizofreni hastaları zeki değildir!
Şizofreni hastalığı olan kişilerin öğrenme, hafıza ve dikkat süreçlerinde hastalığa sahip olmayan kişilere göre daha fazla zorlandıklarını gösteren bazı araştırmalar var. Ancak bu şizofreni hastalarının zeki olmadığı anlamına gelmez!
Tarihte iz bırakmış, birçok yaratıcı ve zeki kişinin de şizofreni hastalığına sahip olduğunu biliyoruz. Örneğin; Rus balet Vaslav Nijinsky, yaşam öyküsü ülkemizde “Akıl Oyunları” ismiyle vizyona giren filme de konu olan Nobel ödüllü ünlü matematikçi John Nash, dünyanın en zeki insanı olarak kabul edilen fizikçi Albert Einstein’ın oğlu Eduard Einstein bu isimlerden yalnızca birkaçı. Hatta bu nedenle, günümüzde psikoz ve yaratıcılık arasındaki genetik bağlantıyı araştıran birçok araştırma da mevcut. Bu konuda ortalamadan daha zeki olduğunuzu gösteren 7 şaşırtıcı işaret başlıklı yazımız da ilginizi çekebilir.
6. Şizofreni hastalarının yeri akıl hastanesidir!
Psikolojik hastalıkları olan kişilerin akıl hastanelerine hatta hapishanelere kapatıldığı orta çağdan günümüze yaşanan bilimsel gelişmelerle birlikte psikiyatri alanında da oldukça fazla şey değişti. Şizofreni hastalığıyla ilgili bilgi birikimi arttıkça daha az kişinin uzun dönemde yatılı tedaviye ihtiyaç duyduğunu görüyoruz. Günümüzde, şizofreni hastalığına sahip birçok birey tedavilerine hastane dışında devam ederek aileleriyle ya da kendilerini destekleyen sosyal çevreleriyle birlikte yaşayabiliyorlar.
7. Şizofreni hastaları iş bulamaz!
Şizofreni hastalığının doğası gereği her gün mesaiye gidilmesi gereken bir iş bulmak hastalığa sahip olmayan kişilere göre daha zor olabilir. Ancak doğru tedavi ve rehabilitasyon yöntemleriyle şizofreni hastaları da kişisel yetkinliklerine uygun işlerde çalışabilirler.
8. Şizofreni hastaları tembeldir!
Şizofreni hastalığına sahip kişiler için giyinmek, banyo yapmak gibi günlük kişisel ihtiyaçlarını karşılamak zor olabilir ancak bu, kişilerin tembel oldukları anlamına gelmez! Psikolojik destek alan kişilerle ilgili doğru sanılan yanlışlarda da bahsettiğimiz gibi yardıma ihtiyaç duymak bir zayıflık ya da tembellik göstergesi değil aksine problemlere çözüm üretebilen “cesur” bireyler olduğunuzu gösterir!
9. Şizofreni hastalığı tedavi edilemez!
Her ne kadar şizofreniyi henüz tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da şizofreni tedavi edilebilen bir hastalıktır! Uzmanlar; doğru ilaç, psikoterapi ve sosyal destek yöntemleriyle hastalık belirtilerinin büyük ölçüde önlenebildiğini ve şizofreni hastalarının yaşama aktif katılım göstererek üretken hayatlar yaşayabildiklerini belirtiyorlar.
Tarih : 31.07.2017
Yazar :
Yazar :
Psikolog
Artun Ergül
Kullanıcı Yorumları