Feromon Nedir? İnsan Davranışları Üzerine Etkileri Nelerdir?
- Feromon Nedir?
- Feromonların Psikolojik Etkileri Nelerdir?
- Feromonların Kokular İle İlişkisi
- Feromonların Davranışsal Etkileri Nelerdir?
- Feromonların Karşı Cins Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
- Feromon İçeren Ürünlerin Kozmetikte Kullanımı
- Feromon Kullanımı İle Alakalı Etik Sorunlar Nelerdir?
- Feromonların Evrimsel Süreçte İnsan Davranışları Üzerine Etkileri Nelerdir?
- Feromonların Üreme Stratejileri Üzerine Etkileri
Feromon Nedir?
Daha önce ‘aşkın kokusu’nu duymuş muydunuz? Peki aşkın gerçekten kokusu var mıdır? Ya da aşk; her insan için aynı mı kokar? Yoksa aşkın kokusu, her insan için sevdiğinin kokusu mudur?
Feromonlar koku yayan, kişinin farkına varmadığı ancak insan doğasında var olan moleküllerdir. Kişinin kendi ailesinden ya da türünden olanları ayırt edebilmesi, düşmanlarının farkına varması gibi birçok fonksiyon açısından önemli role sahip olan feromonların birçok işlevi bulunmaktadır.
Feromonların aşk kokusu olarak anılmasını sağlayan asıl işlevi ise hakkında yapılan bilimsel çalışmalar sonucu tespit edilen, cinsel çekim üzerinde etkili olma işlevidir.
Kişinin karşı cinsi arzulaması, cinsel dürtülerin harekete geçmesi gibi durumlarda oldukça büyük bir etkiye sahip olan feromonlar bu etkiyi tek başına değil; başka bazı özellikler ile birleştiğinde ortaya çıkarmaktadır.
Bunun yanında aynı ortamda bir süre kalan kadınların mensturasyon döngülerinin aynılaşması gibi durumlar da feromonlar ile bağdaştırılmaktadır.
Feromonların Psikolojik Etkileri Nelerdir?
Feromonlar, insanın farkında olmadan doğasında barındırdığı koku molekülleri olmasının yanında bazı psikolojik etkilere de sahiptir.
Koku oldukça önemli psikolojik etkilere sahip duyularımızdandır. Bunun en büyük sebebi, koku hafızasının oldukça güçlü olmasıdır. Öyle ki kokular; beynimizde bazı anılarla ve kişilerle özdeşleşir ve bu da o kişi ve anıları daha uzun süre hatırlanabilir kılar.
Vücudumuzun koku molekülleri de diyebileceğimiz feromonlar ise; vücudun birçok bölgesinden ve özellikle koltuk altı, avuç içi gibi korku bölgelerinden salgılanır ve bu moleküller aynı zamanda aynı türden kişiler arasındaki ve kişi ile hoşlandığı cinsiyet arasındaki sosyal ilişkiler üzerinde de oldukça etkilidir.
Bazı insanlara psikolojik olarak daha yakın hissetmemiz ve bu kişileri daha samimi bulmamız da başka bazı özellikler ile birlikte feromonların etkisi ile gerçekleşmektedir.
Feromonların Kokular İle İlişkisi
Feromonlar kokular üzerinde oldukça büyük etkilere sahiptir. Feromonların, doğrudan koku duyusu ile birlikte salgılandığı söylenmektedir. Öte yandan vücut kokusunun da feromonlar ile oldukça yakından ilişkili olduğunu söylemek gerekir.
Öyle ki her insanın kendine özgü bir ten ve vücut kokusu bulunmaktadır ve bu koku da feromonlar aracılığı ile salgılanmaktadır.
Ayrıca karşı cinse karşı duyulan çekimin de; o kişinin feromonları aracılığı ile salgılanan kokusuyla bağlantılı olduğu bilinmektedir.
Dolayısıyla feromonların koku ile ilişkisi oldukça yakındır.
Feromonların Davranışsal Etkileri Nelerdir?
Feromonlar, her ne kadar koku duyusu ile özdeşleşmiş ise de yalnızca koku ile ilişkili değildir ve davranışlar üzerinde de etkilere sahiptir.
Özellikle; hem erkekler hem de dişilerdeki üreme davranışlarına etkisi olan feromonların, kadınların yavrularına karşı davranışları üzerinde de etkileri bulunmaktadır.
Bunun yanında; aşık kişilerin sergiledikleri bazı davranışlar üzerinde de feromonların etkili olduğu düşünülmektedir. Bu davranışlar arasında obsesyon sayılacak ölçüde partneri her an merak etme gibi davranışlar da yer almaktadır.
Feromonların Karşı Cins Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Koku duyusu; oldukça güçlü, etkili ve hassas bir duyumuzdur. Dolayısıyla insanlar arasındaki etkileşimlerde de kokuların ve koku duyusunun oldukça büyük bir etkisi olduğunu tahmin etmek zor olmayacaktır.
Feromonlar ise her insanda farkında olmadan salgılanan ve kokuların algılanmasında oldukça etkili olan moleküller olduğundan; feromonların karşı cins, cinsel çekim ve insanlar arasındaki etkileşim üzerinde büyük etkileri bulunduğunu söylememiz gerekir.
Elbette iki insan arasındaki etkileşimin tek sebebi feromonlar ve koku değildir. Ancak özellikle karşı cinse duyulan cinsel çekim üzerinde feromonların önemli bir role sahip olduğu bilinmektedir.
Karşı cinsi etkilemek konusunda tek başına yeterli olmasa da en etkili olan duyumuzun; koku duyusu ve dolayısıyla feromonlar olduğu, son zamanlarda birçok insan tarafından bilinen bir gerçek halini almıştır.
Feromon İçeren Ürünlerin Kozmetikte Kullanımı
Feromonların aşk ve cinsel çekim ile bu denli bağdaştırılması onları kozmetik sektöründe sıkça tercih edilen bir içerik haline getirmiştir. Karşı cins tarafından arzulanma ve beğenilme isteği, feromon içeren ürünleri diğer ürünlere kıyasla daha çok talep edilebilir bir konuma getiriyor.
Ancak ürünleri pazarlama yöntemi olarak da feromonların sık sık kullanıldığını ve feromonların ‘aşk kokusu’ olarak bilinirliğinin adeta bir reklam stratejisi halini aldığını unutmamalıyız.
Feromonların tek başına bir kişiyi size aşık etmesi ya da sizi tüm sosyal ortamların gözdesi haline getirmesi imkansız olduğu gibi; kozmetik üründen elde edeceğiniz feromon yoğunluğunun da size arzulanan bir insan özelliği katma olasılığı oldukça düşüktür.
Dolayısıyla feromon içeren ürünleri kullanmayı tercih etmek tamamen sizin seçiminiz olsa da bu ürünlerin üzerinizdeki etkisi konusunda yüksek beklentilere sahip olmamanızı tavsiye ederiz. Öte yandan feromon içeren ürünleri tercih ederkenki motivasyonunuz ve inancınız; bu ürünlerin sizi psikolojik olarak iyi etkilemesine ve öz güveninizin artmasına katkıda bulunabilecektir. Bu durum feromon içeren ürünlerin tercih edilmesi açısından iyi bir sebeptir.
Feromon Kullanımı İle Alakalı Etik Sorunlar Nelerdir?
Feromonlar her ne kadar aşkın kokuları ve cinsel çekim gibi hayatın olumlu yanlarıyla anılıyor ve oldukça masum görünüyor ise de, feromonların kullanıldığı bazı alanlar ile ilgili olumsuzluklar ve etik sorunlar da mevcuttur.
Özellikle kokunun cezbediciliğinin kullanılmasında oldukça etkili bir içerik olan feromonların, böceklerin davranışlarının etkilenmesinde kullanılması etik açıdan sorun yaratabilen ve tartışmaya neden olabilecek durumlardan bir tanesi.
Bitki bakımında feromon tuzaklarının kullanılması ve bu tuzaklar yoluyla böceklerin davranışlarının kontrol altına alınmasının bu konuda alınacak bir ruhsat sonucu uygulanabileceğini unutmamalıyız.
Bunun yanında insan davranışlarının yönetilmesi amacıyla feromonların kullanılması da bazı etik tartışmalarına yol açıyor.
Özellikle feromon uyarıcı ve feromonlu parfümlerin karşı cins üzerinde afrodizyak etkili olması ile ve karşı cinsi etkileyip; kontrol altına alması ile reklam konusu yapılsa da bu tip ürünlerde içeriğe, kullanım oranına ve başka bazı etik kurallarına dikkat edilmesi gerektiği de unutulmaması gereken bir gerçek.
Feromonların Evrimsel Süreçte İnsan Davranışları Üzerine Etkileri Nelerdir?
Evrimsel süreçte ve yaşamın bugünkü halini almasında feromonların oynadığı rol tahmin ettiğinizden daha fazladır.
Öyle ki anne ile bebek arasında henüz bebeğin algılama düzeyi yeterli değilken oluşan bağ, aynı türden canlıların birbirini tanıması, düşmanın fark edilmesi, karşı cinse duyulan çekim gibi evrimsel açıdan birçok önemli olguda feromonların etkisi oldukça büyük bir boyuttadır.
Özellikle bebeklerin algıları henüz gelişmeden annesini tanıması ve onunla bağ kurması feromonların insanın gelişimi üzerindeki etkisini daha açık bir şekilde göstermiştir.
İnsanlar türdeşleri ve dostları ile feromonlar sayesinde bağ kurar ve aynı zamanda düşmanlarının da feromonlar sayesinde farkına varır. Bu da insanın evrimsel gelişimi ve bu gelişimde davranışlarının şekillenmesi üzerinde önemli etkilere sahiptir.
Feromonların Üreme Stratejileri Üzerine Etkileri
Üreme stratejileri ve iki cins arasındaki cinsel çekim; insan soyunun devamı ve insanın haz duygusu açısından oldukça önemli bir fonksiyona sahiptir. Dolayısıyla kişinin üreme fonksiyonu üzerinde etkili olan feromonların da insanlar açısından önemi büyük olacaktır.
Feromonlar karşı cinse olan cinsel çekim üzerinde oldukça önemli etkilere sahiptir. Seks hayatı üzerinde olumlu etkilere sahip olan ve kişinin libidosunu da arttıran feromonların; insanın üreme fonksiyonuna olan katkısı yadsınamaz.
Aşkın kokusu olarak bilinse de feromonlar, tek başına kişinin aşık olmasında etkili olamayacak ve etkisini daha çok cinsel çekim ve seks hayatı üzerinde gösterecektir.
Kişinin karşı cinsi arzulaması, cinsel bir çekim hissetmesi ve libidosunun artmasının üreme stratejileri açısından oldukça önemli olduğu göz önüne alınırsa; bu noktada feromonların ne denli önemli olduğu da anlaşılacaktır.