anne tipleri

Hangi Tip Annesiniz?

Küçük yaşlarda yaşanan olayların olumlu ve olumsuz etkileri zamanla ortaya çıkmaktadır. Bu etkiler üzerinde özellikle annelerin önemli bir yeri vardır. Çocuklarla en fazla vakit geçiren insanlar genellikle annelerdir. Bir annenin çocuğu ile kurmuş olduğu ilişki ile, aynı zamanda çocuğun kendisi ve çevresi ile kurmuş olduğu ilişki arasında paralellik vardır. 

Her annenin çocuğu ile olan ilişkisi farklı farklıdır. Bu nedenle her çocuğun annelerden farklı şekilde etkilendiğini söylemek mümkündür. Anne ile çocuk arasındaki duygusal bağ, çocuğun her türlü gelişimine olumlu katkı sağlarken, bazen de annenin çocuğuna davranışı ona zarar verebilir. İçinde bulunduğunuz zamanda; gerek eşinizle, anne babanızla, gerekse çevrenizdeki insanlarla yaşamış olduğunuz sıkıntıların, tecrübelerin, ilişkilerin altında; küçük yaşlarda anneniz ile yaşamış olduğunuz ilişkinin yansımaları ve etkileri olabilir.

Bu yazıda annelerin farklı tutumlarının ve farklı anne tiplerinin çocuklar üzerinde ne derece etkili olduğunu ve birbirinden farklı annelik tiplerini göreceksiniz. Keyifli okumalar dileriz...

Annelik Modelleri 

Hangi tip annelik modelini benimsediğiniz; güçlü ve zayıf yönlerinizi, başkaları ile ilişki kurma şekillerinizi, öz güven ve öz saygınızı yansıtır. Anne tiplerini birkaç grupta toplamak mümkündür. Her anne tipinin kendine has özellikleri ve çocuklar üzerinde farklı etkileri vardır. Her annelik tipini kesin sınırlarla birbirinden ayırmak mümkün değildir. Bir anne tipi, birkaç anne tipinin özellikleri içinde barındırabilir. 

Bu yazımızda 5 annelik tipi ve baskın olan özellikleri hakkında bilgi verilecektir. 

Mükemmeliyetçi Anne ve Özellikleri 

Bu annelerin amacı adından da anlaşılacağı gibi, her konuda çocuğunu mükemmel bir şekilde yetiştirmektir. Bu nedenle çocuk üzerinde kontrolcüdürler. Çocukları ile ilgili derin kaygıları vardır. Çocuğun dış görünüşüne büyük önem verirler. Annenin mükemmeliyetçi tutumu sayesinde, çocuk kendini sürekli olarak eleştirmeyi öğrenir. Çocuk kendisini her konuda yetersiz ve eksik hisseder. Bu anne tipi ile yetişen çocuklar, diğer insanlardan eleştiriler alma ve reddedilme korkusu içindedirler. Hatalara ve hayal kırıklığına asla tahammül edemezler. 

‘Önce Ben’ Tipi Anne ve Özellikleri

Bu anne tipinin özelliklerinden en önemlisi, çocuklarının kendileri için bir öncelik olmamasıdır. Bu nedenle bu tip anneler egoist ve bencil özelliklere sahiptir. Bu tip bir anne ile yetişen çocukların öncelikleri kendileri değil, anneleridir. Bu tip anne ile yetişen çocuklar, annelerinin isteklerini ve ihtiyaçlarını yerine getirmek için çaba sarf ederler. ‘Önce ben’ anne tipi ile yetişen çocuklar her zaman annesinin haklı olduğunu düşündükleri için, kendi fikirlerinin fazla önemi yoktur. Bazen kendi fikirleri bile olmaz ya da olsa da tamamen geçersizdir. Kendilerini keşfedebilme imkânları olmadığı için, yeteneklerinin olup olmadığından bile şüphe ederler. Duygusal yönden eksiklik yaşarlar. 

Tahmin Edilemez Anne Tipi ve Özellikleri 

Bu tip anneler karmaşık bir yapıya sahiptir. Annelikleri o anki duygu durumuna göre değişiklik göstermektedir. Duygularını nasıl idare edeceklerini tam olarak bilemezler. Annenin yaşamış olduğu bu farklı duygu durumları çocukla olan iletişimini de etkiler. Tahmin edilemez anne tipi modelindeki annelerin çocukları da karmaşık bir duygu durumları sergilerler. Sürekli teyakkuz halinde büyürler. Annelerinin ne tür bir tavır sergileyeceklerini öğrenebilmek için, onların duygu durumlarını çok iyi bilmeleri gerekir. Korku içinde oldukları için, başkalarının göstermiş olduğu ilgi ve sevgiye tam ve istikrarlı olarak güvenemezler. Önemsiz olan durumlara karşı aşırı tepki verebilirler. Tahmin edilemez anne tipi, kaygılarını sadece bir alanda değil, herkesle olan ilişkilerinde de gösterebilirler. 

Arkadaş Tipi Anne ve Özellikleri 

Arkadaş tipi annelerin belirgin özelliği, herhangi bir sınır koymamaları veya nadiren sınır koymalarıdır. Çocuklarıyla her türlü şeylerini paylaşırlar. Bu paylaşımlara kıyafetler bile dâhildir. Çocuklara karşı yetişkin rolleri üstlenmezler. Hatta bunun aksine; anne, bakıcı ve yetişkin gibi rolleri çocuklarına bile yükleyebilirler. Arkadaş tipi annelerin yetiştirdiği çocukların çoğunda terk edilmişlik ve ihmal edilmişlik hissi vardır. Ayrıca bu çocuklar, reddedilme korkusu da yaşarlar. Kendisine verilen bakıcı, anne vb. roller sayesinde dengesiz ve karmaşık ilişkilere girebilirler. Yetişkinlerle olan ilişkilerinde sevilmedikleri duygusunu da yaşayabilirler. 

Eksiksiz Anne Tipi ve Özellikleri

Eksiksiz anne modeli en az rastlanan anne tipidir. Eksiksiz anne tipi ile yetişen çocuklar şanslı olarak düşünülebilir. Bu anneler; ilişkilerinde dengeli, sevgi dolu, çocuklarına rehberlik edebilen ve gerektiğinde sınır koyabilen annelerdir. Bu annelerin sahip olduğu çocuklar, özerklik ve bireysellik bakımından diğer çocuklara göre daha avantajlıdır. Bu annelerin yetiştirdiği çocuklar, kendini güvende hisseder, sevildiklerine inanırlar. Hayatta risk alabilir, diğer insanlarla iletişime geçebilir ve değişimlere ayak uydurabilirler. 
Ancak her ne kadar süper anne sendromuna sahip bir annenin çocuğu olmak çocuk için bulunmaz bir durum olsa da, anne için oldukça stresli ve kaygı dolu bir yolculuktur bu. Özellikle eğitim düzeyi genellikle yüksek olan bu anneler, anneliği ders çalışır gibi kitaplar okuyarak, çocuk bakımı üzerine makaleler okuyup videolar seyredip çocuk psikolojisi kitaplarını ezberleyerek geçirirler. Hamilelikleri boyunca hazırlandıkları bu yolculuk çocuk doğup da pratiğe dönüşünce, konulara dair çok fazla bilgisi olduğu için, ne yaparsa yapsın kendisini yetersiz ve başarısız hisseder. 
Aslında çok sağlıklı olan çocuğunu çok fazla mercek altına alarak her şeyin mükemmel olmadığı konusundaki kaygılarına kanıt ararlar. Çocuk bakımının harika olması gerektiği konusunda o kadar kaygılıdırlar ki, sürekli stresli, yorgun ve uykusuz olabilirler.
Çocuk açısından bakıldığında bu harikadır. Annesi ya işte çalışıyor ya evle uğraşıyor ya da kendisi ile evcilikler oynuyor ve anne çocuk etkinlikleri ile meşgul oluyordur. Annenin yorgunluktan bağışıklık sistemi çökmüş olsa da, çocuk oldukça iyi durumdadır.
Eksiksiz anne tipi özelliklerine sahip annelerin mutlaka destek alıyor olması önemlidir. Çocuğu için hayal ettikleri ve bildikleri oldukça iyi ve sağlıklıdır ancak tek başına yapmaya çalışıyor olması kendisi için zararlıdır. 
Süper anne sendromundaki annelerden farklı olarak çocuklarının tüm sorunlarını kendileri çözmeye, ödevleri kusursuz olsun diye kendileri yapmaya, çocuklarının bozulan arkadaşlık ilişkilerine karışmaya çalışmazlar. Onlar eğitimli ve bu konularda araştıran ebeveynler olarak; bu gibi konular karşısında çocuğuna rehberlik etmeyi ve sorumluluk kazandırmak adına bir dolu tekniği öğrenmişlerdir ve kendi kendilerine yetebilen bireyler yetiştirme gayesindedirler.
 

Anne tiplerini çoğaltmak mümkündür. Bunlara ek olarak; fedakâr anne, depresif anne, helikopter anne, yufka yürekli anne, becerikli anne, idareci anne gibi anne tipleri de vardır. Siz hangi anne tipine dahilsiniz? Bu yazıyı okuduktan sonra örneği olduğunuz anne tipi ile ilgili fikrinizde herhangi bir değişiklik olacak mı? Konuya yorumlarınızı merakla bekliyoruz.

 

Yazar
Avatar
Eren Artun ErgülPsikolog24 Şubat 2024
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı