Titreme Neden Olur?

Tremor

Titreme (Tremor) nedir?

Tremor, vücudun bazı kısımlarının istemsiz ve ritmik kasılmasıdır. Titremenin bu ismi alması öykü ve fizik muayenenin iyi değerlendirilmesine dayalıdır. 

Birçok hastalık tremora neden olabilmektedir. 

Titreme (Tremor) Neden Olur?

Tremora neden olan pek çok faktör bulunmaktadır. Bunlardan bazıları:

• Yaşlanma
• Korku, endişe, stres ya da aşırı heyecan
• Kas ağrıları ve yorgunluğu
• Aşırı kafein tüketimi

Yukarıda bahsedilen durumlar haricinde; titremelere neden olabilecek tıbbi durumlar da mevcuttur. Bu sağlık sorunları:

Beyinde konjenital (doğumsal) veya sonradan oluşan yapısal değişiklikler ile ilgili nedenler:

• İnme
• Travmatik beyin hasarı
• Parkinson hastalığı
• MS hastalığı
• Beyin tümörleri

Metabolik/Hormonsal nedenler:

• Galaktozemi
• Fenilketonüri
• Hepatik ensefalopati
• Hipertroidizm
• Hipomagnezemi
• Wilson Hastalığı

Genetik nedenler:

• Lökodistrofiler
• Ataksi sendromlar
• Periferik nöropatiler

Toksik nedenler:

• Zehirli gaz inhalasyonu
• Kurşun, civa zehirlenmsi

Beslenme ile ilgili nedenler:

• B12 eksikliği
• Protein eksikliği ( kwashiorkor hastalığı)

İlaç kullanımına bağlı nedenler:

• Antikonvülsanlar
• Nöroleptikler
• Bronkodilatatör
• Trisiklik antidepresanlar

Tremor (Titreme) Belirtileri Nelerdir?

Titreme hastalığının belirtileri; ellerde, kollarda ve bacaklarda düzenli titreme hareketi

gözlenmesi ile ortaya çıkabilir. Konuşurken seste titreme ve kafada titreme de hastalığın

belirtileri arasındadır. Bu hastalığa sahip kişilerde yazı yazmada ve yemek yemede zorluk

görülebilir.

Tremor (Titreme) Türleri Nelerdir?

Kaynaklarda farklı sınıflandırmalara rastlanılmaktadır. Bu sınıflandırmalardan ilkine göre

tremor iki farklı türe ayrılır: İstirahat tremoru ve hareket tremoru.

İstirahat tremoru, kasların istemli olarak kasılmadığı ve yer çekimine karşı desteklendiği sırada görülür. Hareket sırasında azalır ve yüksek amplitüdlüdür (genlik-yüksek potansiyel fark). Tipik olarak Parkinson hastalığında görülebilmektedir.

Hareket tremoru, kasların istemli kasılmasında ortaya çıkar. Postüral (heyecan, gerginlik

ve korku gibi durumlarda bir uzvun yer çekimine karşı belli bir pozisyonda korunması ile

ortaya çıkan tremor türü) kinetik ve intansiyonel (amaçlı olarak yapılan hareketler esnasında meydana gelen titremeler) tremorları kapsar. 

Hareketin başlangıcında (inisiyal), hareket boyunca (dinamik) veya sonuna doğru (intansiyonel) ortaya çıkabilir:

• Belli pozisyonlarda ortaya çıkıp, istemli hareketler sırasında artan postüral tremor,

düşük amplitüdlü olup, fizyolojik ya da çeşitli metabolik hastalıklara bağlı olabilir.

Belli bir pozisyonun yer çekimine karşı korunmaya çalışıldığı durumlarda ortaya çıkar.

Göreve özgü tremor ise belli görevler yapılırken ortaya çıkan tremordur ve tipik örneği yazı yazılırken görülür.

• Basit kinetik tremor vücudun bir bölümünün hareketi sırasında ortaya çıkar.
• İnstansiyonel tremor, belirli bir hedefe yönelme halinde ortaya çıkan, beyincik hastalıkları ya da çeşitli ilaçların yan etkisiyle oluşan tremordur.

Parmak burun testi (hasta işaret parmağını buruna, sonra muayene edenin parmağına dokunup tekrar burnuna getirdiği bir test) yapılırken tremorun arttığı görülür.

• Tremorla seyreden pek çok hastalık bulunmakla birlikte kaynaklarda başlıca bulgusu tremor olan bazı sendromlardan bahsedilebilir.
• Artmış fizyolojik tremor:

Vücudun normalde gözle görülmeyen bir tremoruna fizyolojik tremor denir. Fizyolojik

tremor, düşük amplitüdlü ve postüral tiptedir. 

Fizyolojik tremor; stres, anksiyete, aşırı

yorgunluk, soğuk ve aşırı kafein alımında artabilir. Bu artış en iyi, kolların öne uzatılıp

parmakların açıldığı pozisyonda gözlenebilir.

• Parkinson tremoru:

Parkinson tremoru, Parkinson hastalığından kaynaklanan bir titreme çeşididir. Ancak

Parkinson hastalığına sahip her kişide titreme semptomu görülmeyebilir. Hastaların

yaklaşık dörtte birinde titreme semptomuna rastlanır. 

Bu tür tremorun en sık rastlanan belirtisi ellerin hareketsiz haldeyken titremesidir. Eller dışında yüzde, dudaklarda, çenede, bacaklarda ve diğer bölgelerde de görülebilir. 

Parkinson tremoru ilk olarak çoğunlukla vücudun tek bir tarafını etkiler. Hastalığın ilerleyen evrelerinde titreme vücudun her iki tarafını da etkileyebilir. Parkinson hastaları stresli durumlarda normalden daha fazla titreme yaşayabilir.

• Serebellar tremor:

Beyinciğin bazı bölgelerinin hasar görmesi sonucu oluşur. Özellikle baş ve üst beden etkilenir.

Postural tremor da bulunabilir ancak çok nadir durumlar dışında istirahat tremoru gözlenmez. En kolay parmak burun testi ile gözlenir.

Multipl skleroz, beyin sapı tümörü ya da serebellar infarktüs en sık rastlanan nedenleridir.

• Psikojenik tremor:

Psikojenik tremorda titremenin birçok çeşidi görülebilir. Bu tür titreme bir anda ortaya

çıkabilir ve vücudun çeşitli bölgelerini etkileyebilir. Hastalar stres halindeyken titreme de artabilir. Genellikle hastaların dikkatlerinin dağıldığı durumlarda titreme de yok olur.

Psikojenik tremora sahip kişilerde TSSB (travma sonrası stres bozukluğu) ve depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklara rastlanabilir.

• İlaca bağlı ya da toksik tremor
• Esansiyel tremor:

En sık rastlanan tremor tipidir. Hasta başka herhangi bir nörolojik bulgu göstermeden,

sadece tremordan yakınır. Ailevi tremor olarak da adlandırılır. Hastalığın kaynağı tam

olarak bilinmemektedir. Esansiyel tremor hafif veya ileri düzeyde olabilir. Çoğu hastada vücudun her iki tarafında da titreme görülür. Ancak genellikle vücudun bir tarafındaki titreme diğerine göre daha fazla olur.

Esansiyel tremorun en fazla görüldüğü bölgeler eller ve kollardır. Bu sebeple el titreme hastalığı şeklinde de bilinir. Eller ve kolların yanı sıra kafa bölgesinde de sağ- sol ve yukarı-aşağı biçiminde titremeler meydana gelebilir. Hastalığın ilerleme düzeyi hastadan hastaya bağlı olarak değişebilir. Esansiyel tremor hastalığına sahip ebeveynlerin çocuklarında hastalığın görülme riski daha yüksektir.

• Distonik tremor:

Distonik tremor distoni hastalığına sahip kişilerin deneyimlediği bir titreme türüdür.

Distoni hastalığında beyinden gelen yanlış sinyaller istemsiz kas hareketlerine sebep

olur. Bu tür tremorların büyük bir kısmı 40 ile 60 yaş aralığındaki distoni hastalarında

görülür. Titreme vücudun tüm bölgelerinde oluşabilir. Distoni tremor ile esansiyel tremor semptomları birbiri ile karışabilir. Fakat iki tremor çeşidi arasında bazı farklar

bulunmaktadır.

Örneğin esansiyel tremorda genelde ellerde titreme görülürken, distoni tremor vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir.

• Ortostatik Tremor:

Ortostatik tremor bacaklarda görülen bir titreme çeşididir. Ayakta dururken kasların çok hızlı bir şekilde kasılması sonucu oluşur ve gözle görülmeyebilir. Pek sık görülmeyen bir hastalık olan ortostatik tremor denge problemlerine yol açabilir. Bacağa temas edildiğinde titremenin hissedilmesi mümkün olabilir.

Titreme ile Başa Çıkma Yolları

Titreme (Tremor) ile başa çıkmak için öncelikli olarak nedenini belirlemek önemlidir.

Esansiyel tremor gibi durumlar için nöroloji uzmanından tavsiye alınmalıdır. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, fiziksel terapiler, cerrahi müdahaleler ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunabilir. 

Ayrıca stresi azaltmak, yeterince uyumak, sağlıklı beslenmek ve kafein tüketimini sınırlamak da titremeyi kontrol altına alabilir.

Titreme Tedavi Yöntemleri

Birçok tremor türünün direkt tedavisi olmamasına rağmen, semptomları yönetmeye yardımcı olacak yöntemler bulunur. Bunun yanında altta yatan hastalığı ya da problemi teşhis edip

mücadele etmek de titremenin azalmasına yardımcı olur.

Titreme hastalığına karşı şu yöntemlerden yararlanılır:

• Bazı beta bloke edici, anti-nöbet, sakinleştirici ilaçlar titremenin yavaşlamasını sağlayabilir.
• Titreme ilaçlara cevap vermediğinde ya da günlük hayatı etkilediğinde cerrahi işlemler yapılabilir.
• Derin beyin stimülasyonu yani halk arasında beyin pili, tremorun cerrahi tedavisinin en yaygın şeklidir. Beynin bazı istemsiz hareketleri koordine eden talamusa frekanslı

elektrik sinyalleri gönderilir. Beyin pili, parkinson tremoru, esansiyel tremor ve distoniyi tedavi etmek için kullanılır.

• Botoks enjeksiyonları, titremenin yüz ya da kafada olması durumunda uygulanabilir.
• Fizik tedavi ile birlikte kas spazmı sonucunda oluşan titremenin kontrolü için kasların

güçlendirilmesi hedeflenir.

Titreme ve Psikolojik Etkileri

Psikolojik titreme; ani başlayan ve genellikle psikolojik bir sorundan sonra baş gösteren

rahatsızlıklar arasında yer alır. En yaygın görüldüğü kısım eller olmasına rağmen bacaklarda da sıklıkla görülür. 

Ayrıca kollar ve bazen kafa kısmında da titreme hissedildiği belirtilir. Aynı zamanda engel olunamayan ses titremesi de psikolojik titremeler arasındadır. Ani duygu değişim durumlarında sıklıkla rastlanan el titremesi, gençlerde daha yaygın olsa da her yaştan bireylerde görülebilir. 

Genellikle dinlenme halinde fark edilen el titremesi, pek çok sebebe dayanır. En doğru bilgi için mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.

Günlük yoğunlukların sebep olduğu aşırı stres, yaşam standartlarını düşüren ana etkenlerden biridir. 

Ani ruhsal değişimler, vücudun sinir sistemini etkileyerek bazı tepkiler vermesine neden olur. Öfke, stres, kaygı, heyecan ya da üzüntü gibi ruhsal durumlarda kalp atışları hızlanır. Aynı zamanda göz bebekleri büyür. Bununla beraber vücudun bazı bölümlerinde istemsiz hareketler meydana gelir. Titreme de bunlardan biridir. 

Genellikle duygu durumuna bağlı olarak ani şekilde gözlemlenir. Vücut rahatladığı zaman da titreme durur. Aksi durumda mutlaka uzman bir hekime başvurulması gerekir.

Gündelik hayat temposunun, yoğun iş yükü ve kaygıların sebep olduğu yorgunluk; vücudu neredeyse her alanda etkileyen ciddi bir durumdur. 

Kaygı bozuklukları, baş ağrısı ve vücut ağrıları en sık görülen etkileridir. Bununla birlikte ani veya daimi şekilde titremelere de rastlanabilir. Gün içerisinde fazla iş yüküne bağlı kas yorgunluğu ve dinlenememe durumunda ani titremeler görülür. Ancak kronik yorgunluğun sebep olduğu titremelerde tedavi gerekebilir.

Titreme Kalıcı Mıdır?

Titremenin sebebi altta yatan hastalığa bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin titreme, beslenme ve duygu durumdaki dalgalanmalardan kaynaklanıyorsa, bu durum düzene

sokulduktan sonra titreme son bulur. Bazı hastalıklara bağlı olarak görülen titreme, kalıcı

ya da geçici olabilir. Bu yüzden süreç, titremeye neden olan sebebin tam olarak ne olduğu ile direkt bağlantılıdır.

Titreme Hangi Yaş Gruplarında Yaygın Olarak Görülür?

Titremenin görüldüğü yaş aralığı genel olarak nedenine bağlıdır. Örneğin distoniye bağlı

titremeler 40 ile 60 yaş aralığında görülürken, strese bağlı titreme daha genç yaşlarda

görülmektedir. Esansiyel tremor ise her yaşta başlasa da, ilk olarak ergenlik döneminde

ya da orta yaşta ortaya çıkabilir.

Hangi Vitamin Eksikliği El Titremesi Yapar?

Özellikle çocukluk çağında beyin gelişiminin gecikmesi ve yavaşlamasında bazı B grubu

vitaminlerin alımında eksikliğin etkisi vardır. 

Sinir sistemi semptomlarına bağlı olarak erken çocukluk döneminde kusma, gelişim bozukluğu, tremor gibi semptomlar görülebilir. Yetişkinlik döneminde ise uyuşukluk ve karıncalanma meydana gelebilir.

Titremenin Günlük Hayat ve İşlevsellik Üzerine Etkileri Nelerdir?

Titreme kişinin günlük hayatını etkileyebilecek şiddete ulaşabilmektedir. Özellikle el

titremesi ile yaşamak günlük yaşamda bazı zorluklara neden olmaktadır. Gömlek ilikleme, yazı yazma, içecek dökme gibi günlük yaşantımızda sıkça yaptığımız basit ama küçük motor hareketleri gerektiren görevler sıkıcı ve zaman alıcı hale gelebilir. Bu zorlukların getirdiği duygusal yükü de azımsamamak gerekir.