tegretol

Tegretol

Tegretol ilacı hakkında genel bir bilgilendirme amacıyla yazılan bu yazının herhangi bir öneri ve tavsiye özelliği taşıması söz konusu değildir. Bu ilaç için mutlaka bir doktora danışmanız gerekmektedir. 

Tegretol Nedir, Ne İçin Kullanılır?

Ele alacağımız ilaç Tegretol ilacıdır. Tegretol ilacı sara hastalığının tedavisinde kullanılan antiepileptik grubundan bir ilaçtır. Etki mekanizmaları sayesinde kullanımı sadece sara hastalığıyla sınırlı değildir. 

Ruh sağlığı hastalıklarından bazı depresyon çeşitlerinde, iki uçlu duygu durum bozukluğunun (çökkünlük ve taşkınlık dönemleri ile seyreden, diğer adıyla bipolar bozukluk) taşkınlık evresinde (manik dönem) ve trigeminal nevralji adı verilen sinir hasarına bağlı yüzün bir yarısında şiddetli ağrı ile karakterize hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.

Tegretol Etken Maddesi Nedir?

Tegretol ilacının etken maddesi karbamazepindir. 

Etken Maddesi Tegretol İle Aynı Olan İlaçlar

Etken maddesi karbamazepin olan tek ilaç Tegretol değildir. Tegretol için muadil olan ilaçlar karazepin, karbalex, karbasif, karberol ve teril ilaçlarıdır. 

Tegretol Antidepresan Mıdır?

Tegretol bir antidepresan değildir. Duygudurum düzenleyici (mood stabilizatör) bir ilaçtır. 

Tegretol Nasıl Kullanılır?

Tegretol ilacını kullanırken doktorunuzun talimatlarından şaşmayınız. Size uygun gördüğü doza ve süreye mutlaka uymalısınız. Tedaviyi doğru şekilde devam ettirmeniz hem ilaçtan maksimum verim almanızı sağlayacak hem de istenmeyen etkilerin görülme olasılığını minimuma indirecektir. 

Tegretol genellikle, ilk günün haricinde günde 2 ya da 4 doz olacak şekilde alınır. Fakat eğer doktorunuz size günlük doz için farklı bir kullanım önerisinde bulunursa mutlaka doktorunuzu dinleyiniz. Yemek ile beraber ya da yemekten sonra oral olarak kullanımı önerilmektedir. 

ilacı bol su ile yutmanız tavsiye edilir ve gerektiği takdirde kırarak ya da ezerek ilacı içebilirsiniz.

Tegretol Kullanmadan Önce Bilinmesi Gerekenler

Tegretol ilacı ile tedaviye başlamak için öncelikle tam bir fizik muayeneden geçmeniz gerekmektedir. 

Tedavi süresince alkol kullanmamalısınız. 

Greyfurt suyu içmek ya da greyfurt yemek Tegretol ilacının etkisini arttırabilmektedir. Bu ürünleri tüketmekten kaçınmanız önerilmektedir. Greyfurt dışında diğer meyvelerin veya meyve sularının böyle bir etkisi gözlenmemiştir. 

Herhangi bir cerrahi müdahale veya dişinizle ilgili işlemler öncesinde Tegretol kullandığınızı doktora mutlaka belirtin.

Tedavi süresince muayenelerinizi aksatmamanız ve düzenli olarak doktor kontrolü altında olmanız gerekmektedir. Bu, tedavinizin gidişatı açısından önemli bir basamaktır. Özellikle de tedaviye başladığınızda doktorunuz düzenli bir periyotta kan testinizi isteyebilir, buendişelenmenizi gerektirecek bir durum değildir. 

Tedaviyi ani bir şekilde ve size uygun görülen süreden önce kesinlikle bırakmayınız. Tegretol ilacını aniden kesmek hastalığınızın daha kötü seyretmesine sebebiyet verebilir. 

Eğer Tegretol almayı unutursanız hatırladığınız anda bu dozu alınız. Fakat hatırlamanız çok gecikirse ve bir sonraki doz zamanı neredeyse gelmişse bu dozu almayınız, rutin kullanımınıza devam ediniz. Dengelemek adı altında iki doz almayınız.

Tegretol tedavisinin başlangıcında ya da doz artırımında sersemlik, uykuya meyil, çift veya bulanık görme, kas koordinasyon problemleri gibi belirtiler görülebilir. Bu sebeple dikkat gerektiren bir işle uğraşıyorsanız, araç veya makine kullanımınız gerekiyorsa oldukça dikkatli olunuz ve gerekirse ilaca vücudunuz alışana kadar kullanmaktan kaçınınız.

Tegretol Kaç Mg? Kutusunda Kaç Tane Var?

Tegretol 400 mg ve 200 mg’lık formlarda bulunmaktadır. 200 mg’lık kutusu 50 tablet, 400 mg’lık kutusu ise 20 tablet içermektedir. 

Tegretol Çocuklarda Kullanılabilir Mi?

Tegretol, doktorun önerdiği şekilde kullanıldığında ve alınması gereken dozun dışına çıkılmadığında çocuklarda da kullanılabilen ve yan etki risk artışı bulunmayan bir ilaçtır. Çocuklar eğer tedaviye başlayacaksa doktor tarafından çocuğa uygun doz ayarlaması planlanır. 

Vücut ağırlığına bağlı olarak (günlük 10-20 mg/kg olacak şekilde) 100 mg ila 200 mg’lık dozlarla tedaviye başlanır ve ilerleyen dönemlerde bu doz günlük 400 mg ila 600 mg’a çıkarılabilir. 

Adölesanlar günde 600 mg ila 1000 mg dozu tolere edebilirler. 
Bu veya herhangi bir başka reçeteli/reçetesiz ilacı doktor reçete etmedikçe çocuğunuza vermemelisiniz.

Tegretol’un Yaşlılarda Kullanımı

Yaşlılar için de aynı şekilde, doktorun verdiği talimatlara uygun bir şekilde kullanıldıkça ve doz aksatması ya da doz aşımı yapılmadıkça güvenlidir.

Tegretol Hamileler Tarafından Kullanılabilir Mi?

Hamilelik döneminde Tegretol ilacını kullanmanız bebeğiniz için bazı risklere sebep olabilmektedir. Doktorunuz bu riskleri sizinle paylaşacak ve ilacın zarar/yarar durumuna göre sizin için uygun görürse reçete edecektir. 

Eğer hamileyseniz ya da hamilelik planınız varsa bunu doktorla paylaşmayı unutmayınız ve doktorunuza söylemeden ilacı kendi başınıza bırakmayınız. Eğer Tegretol ilacıyla tedaviniz devam ederken hamile olduğunuzu öğrenirseniz de en kısa sürede doktorunuza danışınız.

Emziren Anneler Tegretol Kullanabilir Mi?

Tegretol etken maddesi olan karbamazepin anne sütüne geçebilmektedir ve bu da bebekte bazı etkilere sebep olabilmektedir. Eğer doktorunuz yarar ve zararlarını göz önünde bulundurduğunda Tegretol kullanımını sizin için uygun görürse bu ilacı verebilir ve olası riskleri de sizinle paylaşır. 

Ama emzirme süresince bebeğinizde istenmeyen etkilerden biri olan uykuya eğilim hali gibi yan etkiler görülürse emzirmeyi bırakınız ve mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Tegretol Bağımlılık Yapar Mı?

Tegretol’un bağımlılık yapıcı etkisi bulunmamaktadır. Tabii yine de doktorun uygun gördüğü dozda kullanmanız önemlidir. 

Tegretol Cinsel İşlev Bozukluğuna Sebep Olur Mu?

Libido kaybı, iktidarsızlık gibi cinsel problemlere sebebiyet verebilecek yan etkileri olabilen bir ilaçtır. Fakat bu yan etkiler seyrek görülen Tegretol yan etkilerindendir. 

Tegretol Kilo Aldırır Mı?

Evet, Tegretol’un istenmeyen etki olarak iştah artışı veya kilo alımına sebebiyet verdiği bilinmektedir.

Tegretol Uyku Yapar Mı?

Evet, Tegretol uyku yapabilme etkisine sahiptir. Özellikle de tedaviye yeni başlanan dönemde ve dozun artırıldığı dönemde uykuya eğilimde artma, baş ağrısı, baş dönmesi ve bulanık görme gibi semptomlar ortaya çıkabilmektedir. 

Tegretol Ne Kadar Sürede Etki Eder?

Karbamazepin yarılanma ömrü 30-35 saattir. Fakat bipolar tedavisinde kullanılan ilaçların bireyde etkisini göstermesi 6-8 haftayı bulabilmektedir.

Tegretol Reçetesiz Alınabilir Mi?

İlacın, alanında uzman bir doktor tarafından size reçete edilmesi gerekmektedir, reçetesiz satışı yapılmamaktadır.

Tegretol Aile Hekimi Tarafından Yazılabilir Mi?

Tegretol aile hekimi tarafından reçete edilememektedir. Doktorunuz size bu ilacı verdiyse ve raporunuz mevcutsa, raporunuzun süresi devam ediyorsa; aile hekiminiz biten ilacınızı temin edebilmeniz için size Tegretol yazabilir, ama Tegretol tedavisini aile hekimi başlatamaz. 

Tegretol Hangi Durumlarda Dikkatli Kullanılmalıdır?

  • Göz basıncında artış (glokom) mevcutsa,
  • İdrarınızı tutamıyorsanız,
  • Hepatit bulgularınız varsa (sarılık gibi),
  • Düzensiz adet kanamalarınız oluyorsa,
  • Herhangi bir kan hastalığınız varsa,
  • Ateşle beraber deri döküntülerinin, yüz, dudak, dil şişmelerin görüldüğü alerjik reaksiyonlar,
  • Kendinize zarar verme düşünceleriniz oluyorsa,
  • Zihinsel bir hastalığınız varsa,
  • Karaciğer ya da böbrek hastalığınız varsa,
  • Kalp hastalığınız varsa,
  • Hormon içeren doğum kontrol hapı alıyorsanız,
  • Nöbet oluşumu veya nöbet sayısında artış yaşarsanız mutlaka doktorunuza danışmanız ve doktor kontrolünde tedaviyi sürdürmeniz gerekmektedir. 

Bu durumların varlığında Tegretol kullanırken daha dikkatli davranmanız ve olası bir yan etki için daha tedbirli olmanız sizin için faydalı olacaktır.

Tegretol Hangi Durumlarda Kullanılmamalıdır?

  • Tegretol etken maddesi olan karbamazepine ya da içerisindeki diğer maddelerden herhangi birine karşı alerjiniz varsa,
  • Antidepresan ilaç grubu olan monoamin-oksidaz inhibitörü (MAOI) bir ilaç kullanıyorsanız, 
  • Ciddi bir kan hastalığınız varsa,
  • Önemli ve şiddetli bir kalp hastalığınız varsa,
  • Karaciğer porfirisi (Porfirin, kan yapımı açısından önemli bir pigmenttir. Bu hastalıkta porfirin sentezindeki öncül maddelerin ya da porfirinin aşırı salgılanması durumunda ortaya çıkmaktadır.) hastalığınız varsa,

Yukarıdaki durumların varlığında Tegretol kullanmamanız gerekmektedir.

Tegretol Açken Mi Kullanılır, Tokken Mi?

Tegretol açken kullanılması önerilmeyen ilaçlardandır. Yemekle beraber ya da yemekten sonra kullanımı ilacın etkisini tam göstermesini sağlayacaktır. 

Tegretol Hangi İlaçlar İle Beraber Kullanılamaz?

İlaçların birbiriyle etkileşime girebilme riski her zaman bulunmaktadır. Tegretol ilacıyla tedavinize devam ediyorsanız veya yeni başlayacaksanız bu ilaç dışında kullandığınız ilaçları doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir. 

Doktorun onayına göre kullanmaya devam edebilirsiniz ya da ilacı kesmeniz gerekebilir.

Özellikle aşağıdaki ilaçlardan birini kullanıyorsanız derhal doktorunuza danışınız:

  • Doğum kontrol hapları
  • Steroidler
  • Antibiyotikler
  • İdrar söktürücüler (diüretikler)
  • Kas gevşeticiler
  • Bulantı için kullanılan metoklopramid veya aprepitant
  • Antifungal ilaçlar
  • Depresyon ya da anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Hormon replasman tedavisi
  • Sigarayı bırakmak için kullanılan bupropion
  • Sarı kantaron
  • Levotiroksin
  • HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Şizofreni tedavisi için kullanılan ilaçlar
  • Kanser ilaçları
  • Akne tedavisi için kullanılan isotretinoin
  • Kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon için kullanılan ilaçlar
  • Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Antikoagülanlar
  • Antihistaminikler
  • Vitamin B takviyesi veya vitamin B içeren ilaçlar

Tegretol Yan Etkileri Nelerdir?

Tegretol yan etkileri ilacın kullanımı sonucunda duyarlılığı fazla olan bireylerde ortaya çıkabilmektedir. Bu yan etkilerin bazıları yaygın olarak görülebilirken bazıları ise seyrek görülmektedir. Bazı Tegretol yan etkileri ise tehlikeli olabilmekte ve hastaneye başvuruyu gerektirebilmektedir.

Aşağıdaki Tegretol yan etkileri seyrek görülür fakat çok ciddi yan etkilerdir. Herhangi birinin görülmesi halinde derhal doktorunuza veya bir hastanenin aciline başvurmanız gerekmektedir: 

  • Açıklanamayan kanama veya morarma, ağızda ülser oluşması
  • Epigastrik bölgede (mide taraflarında) ağrı
  • Deride kızarıklık, döküntü, gözde, ağızda veya dudaklarda şişme, ciddi deri reaksiyonları ve ateşin eşlik etmesi
  • Karaciğer fonksiyon testlerinde anormallik
  • Eklem ağrısı
  • Zihin karışıklığı
  • Boğaz ağrısı
  • Gözlerde veya deride sararma
  • Alt bacaklarda, ayak bileğinde ya da ayaklarda şişlik
  • Hırıltılı solunum, solunum güçlüğü, öksürük
  • Baygınlık hissi

Aşağıda yan etkilerin ortaya çıkması halinde ise mutlaka doktorunuza söylemeniz gerekmektedir: 

Çok Yaygın Görülen Tegretol Yan Etkileri:

  • Dengesizlik, hareket kontrolünde kayıp
  • Yorgunluk, sersemlik
  • Enfeksiyona karşı vücudu savunan hücrelerin sayısında azalma (lökopeni)

Yaygın Görülen Tegretol Yan Etkileri

  • Kilo alımı
  • Ağız kuruluğu
  • Kan sodyum düzeyinin düşmesi
  • Baş ağrısı
  • Ödem
  • Bulanık veya çift görme

Yaygın Olmayan Tegretol Yan Etkileri:

  • Kabızlık
  • İshal
  • İstemsiz anormal hareketler, tik bozuklukları, titreme
  • Normal dışı göz hareketleri

Seyrek Görülen Tegretol Yan Etkileri:

  • Depresyon
  • Kolay sinirlenme
  • Halüsinasyon 
  • İştahsızlık
  • Saldırganlık hali
  • Konuşmada bozulma
  • Kaslarda güçsüzlük
  • Ellerde ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma
  • Lenf bezlerinde şişme
  • Huzursuz hissetme
  • Tansiyonda yükselme
  • Tansiyonda düşme
  • Folik asit eksikliği
  • Mide ağrısı
  • Nabız değişiklikleri

Çok Seyrek Görülen Tegretol Yan Etkileri:

  • Duyma problemleri
  • Katarakt (göze perde inmesi)
  • Terlemede artış
  • Saç dökülmesi
  • Dilde veya ağızda ağrı
  • Glokom (gözlerde basınç)
  • Menenjit 
  • Tiroit fonksiyon testlerinde bozulma
  • Erkeklerde/kadınlarda göğüsten süt gelmesi
  • Osteoporoz (kemik kırılma riskinde artmaya sebep olan yumuşama)
  • Tat almada bozulma
  • Gözlerde kızarma, enfeksiyon
  • Güneş ışığına karşı hassasiyetin artması
  • Akne oluşumu
  • Vücutta ve yüzde anormal kıllanma
  • Deri renginde değişmeler 
  • Libido kaybı, cinsel iktidarsızlık 
  • Hematüri (idrarda kan)
  • İdrar yapmada zorluk 
  • İdrara çıkma sayısında artış ya da azalma 
  • Böbrek yetmezliği
  • Kas ağrısı ve spazmı

Tegretol Doz Aşımı

Tegretol doz aşımına bağlı görülen semptomlar genellikle santral sinir sistemi semptomlarıdır. Oryantasyon bozukluğu, nistagmus, konuşma bozukluğu, dizartri, bulanık görme, halüsinasyon, ajitasyon, psikomotor sorunlar, midriyazis ve hipotermi sık görülen bulgulardır. 

Santral sinir sistemi dışında diğer sistemlerde de solunumda güçlük, taşikardi, hipertansiyon ya dea hipotansiyon, bulantı, kusma, oligüri (az idrara çıkma), anüri (idrara çıkamama), rabdomiyoliz, kanda sodyum seviyesinin düşmesi, metabolik asidoz ve hiperglisemi gibi belirtiler de Tegretol doz aşımında ortaya çıkmaktadır. İlaca özgü bir antidot bulunmamaktadır. 

Hastanın kliniğine göre hasta hastaneye götürülmeli, karbamazepin zehirlenmesi olduğunu ispatlamak amacıyla kan seviyesine bakılmalıdır. Doğrulandığı takdirde midenin boşaltılması, gastrik lavaj, aktif kömür yapılması önerilmektedir. 

Mide boşaltımında geç kalınırsa ilacın emilimi artmış olacağı için iyileşme döneminde bulguların nüks etmesine sebep olabilir. Hemodiyaliz uygulaması da Tegretol doz aşımında oldukça etkilidir ve gerektiğinde yapılmalıdır. Sonrasında hastanın yatışı verilirse hasta yakından ve kardiyak açıdan takip edilmelidir.

Yazar
Avatar
Şebnem Akı KaraoğluUzman Psikolog17 Aralık 2023
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı