Reddedilmeye Duyarlı Disfori: Nedenleri, Belirtileri Ve Tedavisi

Reddedilmeyi kimse sevmez - bunun arkadaşlardan, aileden, iş arkadaşlarından veya bir aşktan gelmesi önemli değil. Bazı insanlar reddedilmeyi daha kolay aşabilirken, diğerleri bu duyguyu dayanılmaz bulur, o kadar ki, duygusal acı ve kaygıdan oluşan ezici bir duygusal tepkiyi tetikler.

 Hassas bir insan olmak tamamen normal olsa da reddedilme duyarlılığı yüksek olan biri, duygu durum bozukluğundan dolayı derin duygusal acı yaşayacaktır. Reddedilmeye karşı daha acı verici bir tepkiye sahip olanlar, eleştirilmeye veya reddedilmeye karşı aşırı duygusal hassasiyetle karakterize edilen ve hatta reddedilme olmadığında bile ortaya çıkabilen reddedilmeye duyarlı disfori yaşıyor olabilir.

Siz de reddedilmeye duyarlı disfori yaşadığınızı ve bir terapiye ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyor, yaşadığınız sorunları çözmek istiyorsanız Psikologofisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmek için hemen iletişime geçebilirsiniz. Sesli ya da görüntülü gerçekleştireceğiniz online terapi seansları ile hayatınızdaki sorunlarınıza çözüm bulabilirsiniz.

Reddedilmeye Duyarlı Disfori Nedir?

Reddedilmeye duyarlı disfori yaşayanlar için reddedilme, eleştiri ya da başarısızlık gibi normal yaşam deneyimleri katlanılamayacak kadar fazla hale gelir. Yanıtları tipik olarak beklenenden çok daha şiddetlidir ve kısıtlayıcı olabilir, yönetilmesi zor olabilir ve yaşam kalitesini etkileyebilir. Bazen, bu tamamen reddedilme korkusu, bir kişiyi evrensel olarak sevilmek için çok çalışmaya sevk edebilir veya duygusal olarak incinebilecekleri durumlardan kaçınmaya zorlayabilir. Bu psikolojik sağlık durumu, ilişkileri de olumsuz etkileyebilir - reddedildiğiniz ya da reddedileceğiniz inancı, kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet haline gelebilir.

Reddedilmeye Duyarlı Disfori Belirtileri Nelerdir?

Hiç kimse reddedilme ya da başarısızlıktan hoşlanmazken, reddedilmeye duyarlı disforisi olanlar aşağıdaki gibi semptomlar gösterebilir:

• Kolayca utanmak
• Duygusal bir patlama yaşamak ve reddedildiklerini hissettiklerinde sinirlenmek
• Kendileri için imkansız derecede yüksek standartlar belirlemek
• Düşük benlik saygısı yaşamak
• Özellikle sosyal ortamlarda endişeli hissetmek
• İlişkilerle ilgili sorunlar yaşamak
• Sosyal durumlardan ve diğer insanlardan kaçınmak
• Başkalarının beklentilerini karşılayamadıkları için kendilerini başarısız hissetmek
• Reddedilmeyi yaşadıktan sonra kendilerine zarar vermeyi düşünmek

Bu semptomların bazılarının aşağıdakiler gibi diğer durumlarda da yaygın olduğunu belirtmek önemlidir:

• Bipolar bozukluk
• Sınırda kişilik bozukluğu
• Travmatik stres bozukluğu sonrası
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Depresyon
• Sosyal fobi

Bu psikolojik sağlık durumu diğer akıl sağlığı durumlarına benzeyebilir, bu nedenle lisanslı bir psikolog, psikoterapist, danışman, doktor veya başka bir akıl sağlığı uzmanından doğru tanıyı almak önemlidir.

Reddedilmeye Duyarlı Disforinin Nedenleri Nelerdir?

Reddedilmeye Duyarlı Disforisi olanlar, reddedilmeye karşı son derece hassastır ve belirli durumlar tarafından tetiklenirler - ancak bunun kesin nedeni henüz tam olarak anlaşılmamıştır. Birçok akıl sağlığı sorunu gibi, bu reddedilme duyarlılığına neden olan tek bir faktör yoktur, bunun yerine, genellikle bir travma öyküsü, yaşamın erken dönemlerinde reddedilme ve ihmal ve ayrıca genetik tüm süreçte rol oynar denebilir.

Bazı insanlar genetik olarak Reddedilmeye Duyarlı Disfori’ye yatkındır ve bu durum ailelerden geçebilir. Diğer durumlarda, kişi, aşırı derecede eleştirel ya da ihmalkar bir ebeveyn veya bakıcı ile yaşamış olabilir. Bu durumlarda, travmanın, kişinin düşük benlik saygısına, yoğun reddedilme korkusuna, kaygıya ve ilişkilerinde terkedilme hissine katkıda bulunmuş olması muhtemeldir. Diğer durumlar, akranlar veya romantik bir partner tarafından zorbalık edilmek de dahil olmak üzere reddedilmeye karşı aşırı duyarlılığa neden olabilir.

Reddedilmeye Duyarlı Disfori ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Reddedilmeye duyarlı disfori herkesi etkileyebilirken, araştırmalar bazı grupların bu duygulara çok daha duyarlı olduğunu gösteriyor. Çoğu zaman, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan kişiler, diğer insanların kendileri hakkında ne düşündüklerine veya söylediklerine karşı çok hassastır, DEHB'li gençlerin ve yetişkinlerin %99 kadarı reddedilmeye daha duyarlı olduklarını bildirmektedir.

DEHB, dış dünyadan gelen uyaranlara aşırı tepki veren bir sinir sistemini içerir. Bu nedenle, hemen hemen her tür reddedilme, bir stres tepkisini tetikleyebilir ve aşırı duygusal tepkilere neden olabilir. 

Aslında, araştırmacıların tahminlerine göre 12 yaşına kadar DEHB olan çocuklar, kendi yaşlarındaki diğer çocuklara göre kendileri hakkında 20.000 daha fazla olumsuz mesaj alıyorlar ve bu da benlik saygısını yok ediyor. Eleştiri veya reddedilme onlar tarafından da hayal edilebilir, ancak genellikle durumları nedeniyle gerçek geri bildirimlere dayanır.

Reddedilmeye Duyarlı Disfori Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor, bir kişinin durumu olup olmadığını belirlerken, reddedilmeye duyarlı disforinin altta yatan bir zihinsel sağlık sorununa bağlı olup olmadığını ilk önce ekarte etmelidir. Bunun nedeni, semptomlarının diğer zihinsel sağlık sorunlarında da yaygın olmasıdır. Semptomları değerlendirmek için lisanslı bir danışman, psikolog, psikoterapist veya başka bir ruh sağlığı uzmanından profesyonel bir teşhis aldığınızdan emin olunması gerekir.

İlk konsültasyon sırasında, doktor aile öyküsü ve semptomlar hakkında soru sorabilir. Kişi muhtemelen belirli durumlarda nasıl tepki verdiği ve hissettiğiyle ilgili soruları yanıtlayacaktır. Bir kişinin semptomlarının reddedilmeye duyarlı disfori ile eşleşip eşleşmediğini belirlemeye yardımcı olacak testler de vardır. Tarama sorularından bazıları şunları içerebilir:

• Duygularınız incindiğinde ani, yoğun öfke duyguları yaşıyor musunuz?
• Kendinizi reddedilmiş veya eleştirilmiş hissettiğinizde ani bir depresyon yaşıyor musunuz?
• En sert eleştirmeniniz siz misiniz?
• Kimsenin sizi sevmediğini düşündüğünüz için sosyal ortamlarda endişeli hissediyor musunuz?
• Şartlar ne olursa olsun "insanları memnun eden" biri misiniz?
• Bu şekilde hissetmeye devam edemeyeceğinizi mi düşünüyorsunuz?

Başarısızlık herkes için baş edilmesi zor bir süreçtir. Başarısızlık karşısında nasıl davranacağınızı bilmiyorsanız “Başarısız Olduğunuzda Kendinize Söyleyebileceğiniz 8 Şey” içeriğimiz size yol gösterebilir.

Reddedilmeye Duyarlı Disfori Tedavisi

Bu durumun kesin ve nokta atışı bir tedavisi olmamakla birlikte tedavi imkanları mevcuttur. Reddetme duyarlı disfori için en iyi tedavi seçenekleri iki ana faktöre bağlıdır:

• Belirtilerinizin yoğunluğu
• Diğer bozukluklarla örtüşme olup olmadığı

İlaç Tedavisi

Bir kişinin reddedilmeye karşı fizyolojik tepkilerini sakinleştirmeye yardımcı olmak ve ayrıca hiperaktivite ve depresyon gibi ilişkili semptomları hafifletmek için ilaç reçete edilebilir.

Bilişsel Davranışçı Terapi

İlaç tedavisinin yanı sıra bilişsel davranışçı terapi, bir kişinin aşırı duyarlılığını azaltmaya ve reddedilme ve eleştiri ile başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Bilişsel davranışçı terapi sırasında kişi, belirli, eyleme geçirilebilir başa çıkma teknikleri geliştirmeye yardımcı olmak için yüksek düzeyde yapılandırılmış bir şekilde lisanslı bir profesyonel terapistle çalışır. 

Odak, işlevsel olmayan duyguları, davranışları ve düşünce kalıplarını yöneterek bir kişinin sorunları ile mücadele etmeye yerleştirilir.

Konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için “Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir? Nasıl Uygulanır?” içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Stres Yönetimi

Yaşamın stresini daha iyi yönetmek, bir kişinin stresli olması durumunda reddedilmeye karşı duygusal bir tepki vermesi daha olası olduğundan, reddedilmeye duyarlı disforinin alt edilmesinde de yardımcı olabilir. Sakin bir zihni geliştirmeye yardımcı olmak için iyi yediğinizden, yeterince uyuduğunuzdan ve fiziksel egzersizlere katıldığınızdan emin olun. 

Stresle nasıl baş edeceğinizi öğrenmek için “Stresten Kurtulmanızı Sağlayacak 6 Bilimsel Öneri” içeriğimiz size yol gösterebilir.

Reddedilmeye duyarlı disforiyi kontrol altına almada umut vardır ve ilk adım farkındalıktır. Reddedilmeye duyarlı disfori, DEHB ve diğer bazı zihinsel sağlık koşullarıyla bağlantılı olmasına rağmen, herkes eleştirilme veya reddedilme konusunda aşırı duygusal hassasiyet yaşayabilir. 

Zamanla, tedavi edilmezlerse semptomlar daha da kötüleşecek ve reddedilme yaşadığınızda yoğun veya ezici duygusal tepkiler ortaya çıkarsa, bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmaya başlamayı zorunlu hale getirecektir.

Reddedilmeye duyarlı disforinizle ilgili acil yardım arıyorsanız, online bir terapistle konuşmayı düşünebilirsiniz. Online terapi hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için “Online Terapi Sizin İçin Uygun Mu?” içeriğimize göz atabilir, Psikolog Ofisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmek için hemen iletişime geçebilirsiniz.